Bash Script Nasıl Yazılır? (Linux)

Bash Script Nedir?

Bir Linux kullanıcısıysanız, komut satırına aşinasınızdır. Ancak, bazen her gün yazdığınız komutları tekrar tekrar girmek yerine, bu komutları bir dosyada toplamak ve bir tıkla çalıştırmak istersiniz. İşte tam burada Bash Script devreye giriyor. Bir Bash Script, Linux sistemlerinde otomatikleştirilmiş görevler ve komutlar oluşturmanızı sağlar. Yani, tüm o karmaşık komutları yazmak yerine, her şeyin toplandığı bir dosya yaratıp sadece bir komutla çalıştırabilirsiniz.

Başlangıç: İlk Bash Script'inizi Yazın

Bash Script yazmak, aslında düşündüğünüz kadar zor değil. Hadi birlikte ilk basit Bash Script'imizi yazalım! Linux'ta terminali açın ve aşağıdaki adımları izleyin:

Adım 1: Yeni bir dosya oluşturun.

Terminali açın ve şu komutu yazın:

touch ilk_script.sh

Bu komut, "ilk_script.sh" isminde bir dosya oluşturur.

Adım 2: Script'inize yazılacak komutları ekleyin.

Bir editörde (örneğin, nano) bu dosyayı açarak komutlarınızı yazabilirsiniz:

nano ilk_script.sh

Bash script'inin başında genellikle şu satır yer alır:

#!/bin/bash

Bu satır, Linux'a bu dosyanın bir Bash Script olduğunu söyler. Ardından, şu komutları yazabilirsiniz:

echo "Merhaba, Linux!"

Bu satır, ekrana "Merhaba, Linux!" yazdıracaktır.

Adım 3: Script'i çalıştırmak.

Yazdığınız dosyayı kaydedin ve terminale geri dönün. Şimdi, bu script'i çalıştırmak için aşağıdaki komutu kullanabilirsiniz:

bash ilk_script.sh

Ekranda "Merhaba, Linux!" mesajını görmelisiniz.

Değişkenler ve Kontrol Yapıları

Bash script'inizi daha dinamik hale getirmek için değişkenler kullanabilirsiniz. Bir değişken oluşturmak çok basittir. Örneğin, bir değişken tanımlayıp ona bir değer atayalım:

isim="Ahmet"

Bu değişkeni ekrana yazdırmak için şu komutu kullanabilirsiniz:

echo "Merhaba, $isim!"

Bu, ekranda "Merhaba, Ahmet!" mesajını gösterecektir.

Ayrıca, Bash script'lerinizde if koşulları kullanarak bazı kararlar verebilirsiniz:

if [ $isim == "Ahmet" ]; then
  echo "Hoş geldin, Ahmet!"
else
  echo "Senin ismin Ahmet değil!"
fi

Bu örnekte, eğer isim değişkeninin değeri "Ahmet" ise, "Hoş geldin, Ahmet!" mesajı basılacak, yoksa "Senin ismin Ahmet değil!" mesajı görünecektir.

Bash Script ile Otomasyon

Bash script'leri en çok otomasyon işleri için kullanılır. Örneğin, her gün belirli bir saatte sisteminizdeki bazı dosyaları yedeklemek istiyorsanız, bir Bash script yazabilir ve bu script’i cron ile belirli bir saatte çalışacak şekilde ayarlayabilirsiniz.

İşte basit bir yedekleme script’i:

#!/bin/bash
cp -r /home/kullanici/Belgeler /home/kullanici/yedekler/Belgeler_yedek
echo "Yedekleme tamamlandı!"

Bu script, /home/kullanici/Belgeler dizinini /home/kullanici/yedekler dizinine kopyalayacaktır. Script’i cron ile otomatik olarak çalıştırabilirsiniz.

Debugging ve Hatalar

Script yazarken bazen hatalar yapabilirsiniz. Neyse ki Bash, hata ayıklama için bazı araçlar sunar. Örneğin, script’inizin ne yaptığını görmek için set -x komutunu kullanabilirsiniz:

#!/bin/bash
set -x
echo "Bu bir test script'i"

Bu komut, script'inizdeki her adımı terminalde adım adım gösterir, böylece nerede hata yaptığınızı daha kolay tespit edebilirsiniz.

Bash Script ile Daha İleri Seviye Kullanım

Tabii ki, sadece temel komutlarla yetinmek zorunda değilsiniz. Fonksiyonlar, döngüler, dosya okuma-yazma gibi daha ileri seviye işlemleri de Bash ile kolayca yapabilirsiniz.

Örneğin, bir while döngüsü kullanarak her saniye bir mesaj yazdırmak:

#!/bin/bash
counter=1
while [ $counter -le 5 ]; do
  echo "Bu mesaj $counter. kez yazdırıldı."
  ((counter++))
done

Bu script, "Bu mesaj 1. kez yazdırıldı." mesajını 5 kez gösterecek.

Sonuç: Bash Script ile Gücünüzü Keşfedin

Bash script yazmak, ilk başta biraz karmaşık gelebilir, ancak pratik yaparak birçok Linux görevinizi kolayca otomatikleştirebilirsiniz. Gerek kişisel kullanım için, gerekse büyük projelerinizde zaman kazanmak için Bash script’leri harika bir araçtır.

Eğer komut satırına alıştıysanız ve biraz daha ileri gitmek istiyorsanız, Bash’in sunduğu diğer özellikleri keşfetmek için denemeler yapın. Unutmayın, her bir satır, sizi daha verimli ve güçlü bir kullanıcı yapacaktır.