Bash Script Nasıl Yazılır? Linux için Adım Adım Rehber

Bash script yazmaya başlamak, biraz cesaret ve biraz da sabır gerektiren bir yolculuk gibidir. Başlangıçta biraz karmaşık görünse de, doğru adımları takip ederek, çok kısa bir sürede bu dünyaya adım atabilirsiniz. Bugün, Linux terminalinde nasıl Bash script yazılır, birlikte keşfedeceğiz. Hazır mısınız?

Öncelikle, Bash nedir, biraz ondan bahsedelim. Bash (Bourne Again Shell), Linux ve macOS gibi Unix tabanlı işletim sistemlerinde kullanılan bir komut satırı aracıdır. Kısacası, Bash, bilgisayarınıza "ne yapması gerektiğini" anlatan komutlar ve talimatlar yazmanıza imkan tanır. Bu komutları bir araya getirerek, script (yani bir dizi komut) oluştururuz.

Bash script yazmaya başlamak için önce terminali açmamız gerekiyor. Terminal, Linux'un en güçlü araçlarından biridir. Çünkü her türlü komutu buradan çalıştırabilirsiniz.

Bir metin editörü açarak başlayalım. Eğer terminalde Vim kullanıyorsanız, şu komutla yeni bir script dosyası oluşturabilirsiniz:

```bash
vim yeni_script.sh
```

Eğer Vim ile aranız iyi değilse, nano da kullanabilirsiniz:

```bash
nano yeni_script.sh
```

Şimdi, bir Bash script yazarken yapmamız gereken ilk şey, dosyanın başına shebang eklemektir. Bu, sistemin hangi yorumlayıcıyı kullanması gerektiğini belirtir. Bash için #!/bin/bash eklemeliyiz.

İşte başlamak için temel bir script yapısı:

#!/bin/bash
echo "Merhaba, dünya!"

Yukarıdaki örnekte, echo komutu, "Merhaba, dünya!" mesajını terminalde yazdırmak için kullanılır. Bu, yazdığınız ilk basit script olabilir!

Bash script yazarken, kullanabileceğiniz bazı temel komutlara göz atalım.

1. echo: Mesajları yazdırmak için kullanılır. Örneğin:

echo "Linux dünyasına hoş geldiniz!"

2. read: Kullanıcıdan veri almak için kullanılır. Mesela bir kullanıcıdan adını almak için şöyle bir şey yazabilirsiniz:

echo "Adınızı girin:"
read ad
echo "Merhaba, $ad!"

Burada, read komutu, kullanıcıdan ad alır ve sonrasında echo komutu ile "Merhaba, [ad]" mesajını yazdırır.

3. if-else: Koşullu ifadelerle, belirli bir koşula göre farklı komutlar çalıştırabilirsiniz. Örneğin:

echo "Yaşınızı girin:"
read yas

if [ $yas -ge 18 ]; then
  echo "Sen yetişkinsin!"
else
  echo "Üzgünüm, sen henüz yetişkin değilsin."
fi

Burada, kullanıcının yaşını kontrol ediyoruz ve 18 yaş ve üstü ise, "Yetişkin" mesajı veriyoruz.

Bash scriptlerde değişkenler kullanarak daha dinamik hale getirebilirsiniz. Değişkenler, script içinde veri saklamak için kullanılır. Örneğin:

isim="Ali"
echo "Merhaba, $isim!"

Burada, $isim ile değişkenin değerini ekrana yazdırıyoruz.

Ayrıca, komut satırından parametreler de alabilirsiniz. Örneğin, bir dosyanın ismini parametre olarak alıp, bu dosyanın içeriğini görüntülemek:

echo "Dosya ismi: $1"
cat $1

Bu script, komut satırında belirtilen dosyanın içeriğini ekrana yazdıracaktır. Buradaki $1, komut satırında verilen ilk parametreyi temsil eder.

Bash scriptleriyle, işlemleri tekrarlamak için döngüler de kullanabilirsiniz. for, while, ve until gibi döngülerle işlerinizi kolayca halledebilirsiniz. İşte basit bir for döngüsü örneği:

for i in 1 2 3 4 5
do
  echo "Sayac: $i"
done

Yukarıdaki örnekte, sayılar 1'den 5'e kadar sırasıyla ekrana yazdırılır.

Yazdığınız scripti çalıştırmadan önce, ona çalıştırılabilir izinler vermeniz gerekir. Bunun için şu komutu kullanabilirsiniz:

```bash
chmod +x yeni_script.sh
```

Sonrasında, scripti şu şekilde çalıştırabilirsiniz:

```bash
./yeni_script.sh
```

Ve işte, yazdığınız Bash scripti çalışmaya başladı!

Bash scriptleri, Linux dünyasında çok güçlü araçlar olarak kullanılır. Otomatik yedeklemeler, dosya yönetimi, sistem bakım işlemleri ve daha birçok görev için scriptler yazabilirsiniz. Kısacası, Linux'ta zaman kazandıran, verimliliğinizi artıran birçok işlem, Bash scriptleri ile yapılabilir.

Bash script yazmak, başlangıçta zor gibi görünebilir, ancak bir kez temel komutları ve yapıları öğrendiğinizde, gerçekten keyifli ve faydalı bir süreç haline gelir. Terminalin gücünden faydalanarak, işleri hızlandırabilir, günlük rutinlerinizi otomatikleştirebilirsiniz.

Unutmayın, her şeyin başı pratik. Öğrendiklerinizi hemen uygulayın ve her yeni script yazışınızda daha fazla şey keşfedeceksiniz. Bash dünyasına adım attığınız için tebrik ederim!