Bash Script Nasıl Yazılır? Linux İçin Temel Rehber

Bash script yazmak, Linux dünyasına adım atan herkes için büyük bir adımdır. Bu yazımızda, *bash* kullanarak nasıl etkili bir script yazabileceğinizi anlatacağız. Hem yeni başlayanlar hem de deneyimli kullanıcılar için adım adım bir rehber olacak. Hazırsanız, başlayalım!

Öncelikle, Bash nedir, biraz ondan bahsedelim. Bash, *Bourne Again SHell*'in kısaltmasıdır. Linux sistemlerinde sıklıkla kullanılan bir komut satırı arayüzüdür. *Script* ise, bir dizi komutun ardı ardına yazılmasının adı olarak tanımlanabilir. Yani Bash script, bir dizi Linux komutunu bir araya getirerek tekrarlayan işleri otomatikleştiren, zaman kazandıran ve işlerinizi daha verimli hale getiren programlardır.

Peki, Bash script yazmak neden bu kadar önemli? Eğer sık sık aynı komutları manuel olarak giriyorsanız, zaman kaybetmiş oluyorsunuz. Oysa, bu komutları bir araya getirip tek bir dosyada topladığınızda, tek bir komutla tüm işlemleri gerçekleştirebilirsiniz. Otomasyon, işlerinizi hızlandırır, hataları azaltır ve size daha fazla özgürlük tanır.

Örneğin, her gün aynı dosyaları yedeklemeniz gerekiyorsa, bir bash script ile bu işlemi sadece bir komutla gerçekleştirebilirsiniz. Hadi, nasıl yazacağımıza bir göz atalım!

#### 1. Script Dosyası Oluşturmak

İlk adım, bir bash script dosyası oluşturmaktır. Bunun için bir metin düzenleyici açıp, script dosyanızı yazmaya başlayabilirsiniz. Dosyanızın uzantısının `.sh` olması gerektiğini unutmayın. Şimdi, terminalde bir dosya oluşturuyoruz:

```bash
touch my_script.sh
```

Bu komutla `my_script.sh` adlı bir dosya oluşturmuş olduk. Ardından, bu dosyayı bir metin düzenleyici ile açalım:

```bash
nano my_script.sh
```

Dosyanızı açtıktan sonra, script yazmaya başlamak için ilk satıra şu komutla başlarız:

```bash
#!/bin/bash
```

Bu satır, Linux’a bu dosyanın bir bash script olduğunu söyler. Şimdi, basit bir "Merhaba Dünya!" komutu ekleyelim:

```bash
#!/bin/bash
echo "Merhaba Dünya!"
```

Evet, bu kadar basit. Şimdi terminalden bu script’i çalıştırabiliriz. Öncelikle dosyaya çalıştırılabilir izin vermemiz gerekiyor:

```bash
chmod +x my_script.sh
```

Ve ardından script’i çalıştırabiliriz:

```bash
./my_script.sh
```

Terminalde "Merhaba Dünya!" mesajını görmelisiniz!

Şimdi script’imize biraz parametre ekleyelim. Kullanıcıdan bir ad alıp, ona özel bir mesaj yazdıralım:

```bash
#!/bin/bash
echo "Adınızı girin:"
read ad
echo "Merhaba, $ad!"
```

Burada `read` komutu, kullanıcıdan veri almak için kullanılır. `$ad` ise, kullanıcı tarafından girilen adı ekrana yazdırır. Artık script’i çalıştırdığınızda, adınızı girebilirsiniz ve "Merhaba, [Adınız]!" mesajını alırsınız.

Bash script'lerinin gücü, koşul ifadeleri ve döngülerle daha da artar. Örneğin, bir dosyanın var olup olmadığını kontrol edelim:

```bash
#!/bin/bash
if [ -f "my_file.txt" ]; then
echo "Dosya mevcut!"
else
echo "Dosya bulunamadı."
fi
```

Burada, `if` ve `else` komutlarıyla dosyanın var olup olmadığını kontrol ediyoruz. Eğer dosya varsa, "Dosya mevcut!" mesajını verir, yoksa "Dosya bulunamadı." mesajını ekrana yazdırır.

Bir diğer yaygın kullanım da döngülerdir. Mesela, 1’den 5’e kadar olan sayıları ekrana yazdıralım:

```bash
#!/bin/bash
for i in {1..5}
do
echo "Sayilar: $i"
done
```

Bu script, 1’den 5’e kadar olan sayıları ekrana basacaktır.

Bash script yazmak sadece komutları sıralamak değil, aynı zamanda hata yönetimi, kullanıcı girişi doğrulama gibi işlemleri de içerir. Örneğin, bir komut başarısız olursa, script’i sonlandırabiliriz:

```bash
#!/bin/bash
echo "Bir komut girin:"
read komut
$komut || { echo "Komut başarısız oldu!"; exit 1; }
```

Burada, kullanıcının girdiği komut çalışmazsa, bir hata mesajı verir ve script sonlanır.

Bash script yazmak, Linux kullanıcıları için gerçekten güçlü bir araçtır. Bu yazıda, temel bash script yazma tekniklerini öğrendiniz. Şimdi, hayal gücünüzü kullanarak daha karmaşık ve faydalı script'ler yazabilirsiniz. Unutmayın, bir script her zaman daha az hata yapmanıza yardımcı olur ve çok daha verimli çalışmanızı sağlar.

İster basit bir otomasyon, ister karmaşık bir işlem yapın, Bash size her zaman yardımcı olacaktır. Kendi script'lerinizi yazarken, pratik yapmayı unutmayın. Unutmayın, her şey bir komutla başlar!