Bash Script Nasıl Yazılır? Linux'ta Bash Script Oluşturmanın Temelleri

Bash Script Nedir?

Bir sabah Linux terminalinde çalışırken birden aklınıza şu soru takılabilir: "Bash Script nedir?" Korkmayın, hiç de karmaşık bir şey değil. Kısacası, Bash Script, Linux işletim sistemi üzerinde sıklıkla kullanılan ve terminalde yapılan işlemleri otomatikleştirmenizi sağlayan bir komut dosyasıdır. Bash, "Bourne Again Shell" olarak adlandırılan, Linux ve Unix tabanlı sistemlerde kullanılan bir komut satırı yorumlayıcısıdır. Yani, günlükteki karmaşık komutları sırayla yazmak yerine, onları bir dosya içinde bir araya getirip bir defada çalıştırabilirsiniz.

Bash Script Yazmaya Başlamak

Peki, nasıl başlayacağız? İlk olarak, terminali açmamız gerekiyor. Eğer Linux kullanıyorsanız, muhtemelen terminal uygulamasına zaten aşinasınızdır. Şimdi, yazacağımız script'i bir dosyada tutacağız. Örneğin, "merhaba.sh" isminde bir dosya oluşturalım.

Adım 1: Terminali açın ve aşağıdaki komutla yeni bir dosya oluşturun:

touch merhaba.sh

Adım 2: Şimdi bu dosyayı düzenlemek için bir metin editörü açalım. Nano, vim veya herhangi bir editörü kullanabilirsiniz. Biz örnek olarak Nano'yu kullanacağız:

nano merhaba.sh

Bash Script Temel Yapısı

Şimdi script dosyamızı açtık, peki ne yazacağız? Bash script'in başında her zaman bir "shebang" kullanılır. Bu, terminale hangi yorumlayıcıyı kullanması gerektiğini söyler. Bash için bu şu şekilde olur:

#!/bin/bash

Bu satırı yazdıktan sonra, script’inizin içine istediğiniz komutları yazabilirsiniz. Basit bir örnek olarak terminale "Merhaba, Dünya!" yazdıran bir script oluşturalım:

#!/bin/bash
echo "Merhaba, Dünya!"

Adım 3: Script’i kaydedin ve kapatın (Nano için `CTRL + X` ile kaydedip çıkabilirsiniz).

Script'i Çalıştırmak

Artık yazdığınız script'i çalıştırmaya hazırsınız! Ancak önce dosyaya çalıştırma izni vermelisiniz. Bunun için şu komutu kullanacağız:

chmod +x merhaba.sh

Bu komut, dosyayı çalıştırılabilir hale getirecek. Ardından, script’i şu şekilde çalıştırabilirsiniz:

./merhaba.sh

Bash terminalinde "Merhaba, Dünya!" yazısını görmelisiniz. İşte basit bir Bash script'i yazmayı başardınız!

Bash Script’te Değişkenler Kullanma

Artık bir script yazdınız, ama bunu biraz daha dinamik hale getirelim. Değişkenler, script’lerin gücünü arttıran önemli bir araçtır. Mesela kullanıcıdan bir isim alıp, ona özel bir mesaj yazdıralım:

#!/bin/bash
echo "Adınızı girin:"
read isim
echo "Merhaba, $isim!"

Burada `read` komutu, terminalde kullanıcının girdiği veriyi okur ve bunu bir değişkene atar. Daha sonra, yazdırırken `$isim` ifadesini kullanarak bu değişkeni ekrana basarız.

Koşullar ve Döngüler ile Script’i Geliştirme

Bash script’leri, koşullar (if-else) ve döngüler (for, while) kullanılarak daha da işlevsel hale getirilebilir. Örneğin, kullanıcı yaşını girdiğinde, belirli bir yaş sınırını geçip geçmediğini kontrol etmek için şu script’i yazabiliriz:

#!/bin/bash
echo "Yaşınızı girin:"
read yas

if [ $yas -ge 18 ]; then
  echo "Reşitsiniz, hoş geldiniz!"
else
  echo "Üzgünüm, reşit değilsiniz."
fi

Bu script, kullanıcının yaşını alacak ve 18 yaş ve üstü olup olmadığını kontrol edecek.

Sonuç

Bash script yazmak, Linux terminaliyle etkileşimi daha verimli hale getirir. Script’ler sayesinde sık tekrarladığınız işlemleri otomatikleştirerek zaman kazanabilirsiniz. Basit bir "Merhaba, Dünya!" mesajından, karmaşık işlem sıralarına kadar her şeyi Bash script ile yapabilirsiniz.

Şimdi size düşen görev, öğrendiğiniz bu bilgileri kullanarak kendi script’lerinizi yazmak. Kim bilir, belki de Linux dünyasında yepyeni bir macera başlatıyorsunuz!