Giriş: XSS Nedir?
Bir sabah, bilgisayarınızda göz attığınız bir haber sitesine giriş yaptınız. Yazılar arasında gezinirken, bir anda tarayıcınızda tuhaf bir pencere açıldı. Bu pencere, size ne kadar güçlü bir şifre kullandığınızı sorguluyor ve hemen şifrenizi değiştirmenizi öneriyor. Hemen şüpheleniyorsunuz. Bir şeyler ters gitmiş olmalı. İşte tam burada, "Cross-Site Scripting" (XSS) devreye giriyor.
XSS, web uygulamalarındaki en yaygın güvenlik açıklarından bir tanesidir. Web siteleri, genellikle kullanıcılarıyla etkileşime girebilmek için dinamik içerikler sunar. Ancak bu içerikler doğru şekilde güvenlik önlemleriyle korunmazsa, kötü niyetli kişiler, zararlı kodlar (genellikle JavaScript) ile bu içerikleri manipüle edebilir. Bu tür saldırılar, saldırganın kullanıcılara zararlı yazılımlar göndermesine ya da kişisel bilgilerini çalmasına olanak tanıyabilir.
XSS Nasıl Çalışır?
Diyelim ki bir saldırgan, bir forum sitesinde kötü amaçlı bir JavaScript kodu yerleştiriyor. Bu kod, bir kullanıcının web tarayıcısında çalıştırıldığında, kullanıcının oturum bilgilerini veya şifrelerini çalabilir. Bunu yapmak için yalnızca şüpheli bir bağlantıyı tıklamaları gerekir. Hedef kullanıcı bu zararlı bağlantıya tıkladığında, kötü niyetli kod devreye girer ve kullanıcıya ait kritik bilgiler bir saldırgana gönderilir.
XSS Türleri
1. Reflected XSS (Yansıyan XSS)
Yansıyan XSS, kullanıcıların URL üzerinden girdikleri verilerle tetiklenen bir saldırı türüdür. Bu tür bir saldırıda, saldırgan kötü niyetli kodu bir URL’ye ekler ve kullanıcının bu URL’yi tıklaması sağlanır. Kullanıcı bu bağlantıyı tıkladığında, zararlı kod tarayıcıda çalışır.
2. Stored XSS (Depolanan XSS)
Depolanan XSS, en tehlikeli türlerden biridir. Burada saldırgan, kötü amaçlı JavaScript kodlarını bir web sitesine yükler ve bu kodlar, siteye her giriş yapan kullanıcı tarafından çalıştırılır. Örneğin, bir forumda bir yorum alanına zararlı bir kod eklenirse, her yorum yapan kişi bu zararlı kodla karşılaşır.
3. DOM-Based XSS (DOM Tabanlı XSS)
DOM-Based XSS, sayfa içeriği tamamen kullanıcı tarafında JavaScript ile işleniyor ve kodun tarayıcıda çalışması bu süreçle başlıyorsa, bu tür XSS meydana gelir. Burada güvenlik açığı, web sayfasının DOM (Document Object Model) yapısında bulunur ve kötü niyetli kod, tarayıcıya yerleşmeden önce sayfanın nasıl işlediğiyle manipüle edilir.
XSS Saldırılarına Karşı Alınabilecek Önlemler
1. Kullanıcı Girdilerini Doğru Şekilde Temizlemek
XSS saldırılarının çoğu, kötü niyetli kullanıcı girişlerinin doğru bir şekilde temizlenmemesinden kaynaklanır. Girdi verilerini doğru şekilde işlemek, zararlı kodların tarayıcıda çalışmasını engellemek için ilk adımdır. Kullanıcıdan alınan her türlü veri, özellikle HTML ve JavaScript içerikleri ile etkileşime giriyorsa, mutlaka temizlenmeli ve doğrulanmalıdır.
2. İçerik Güvenlik Politikası (CSP) Kullanmak
CSP, web sayfasının hangi dış kaynaklardan JavaScript ve diğer içeriklerin yüklenebileceğini belirleyen bir güvenlik önlemidir. Bu yöntemle, yalnızca güvenilir kaynaklardan gelen içerikler yüklenebilir ve bu da XSS saldırılarının önüne geçer.
3. XSS Filtreleri Kullanmak
Web uygulamaları, kullanıcılardan gelen girişleri filtreleyerek zararlı içerikleri engelleyebilir. Modern web çerçeveleri, bu tür güvenlik açıklarına karşı filtreleme yaparak, XSS saldırılarının etkisini minimize edebilir.
XSS Saldırılarına Örnekler
Örnek 1: Bir sosyal medya platformunda, kullanıcılar gönderi yaparken, metin kısmına zararlı JavaScript kodu ekler. Kullanıcı gönderiyi yayınladığında, başka bir kullanıcı bu gönderiyi görüntülediğinde, zararlı kod çalıştırılır ve bu kullanıcı, saldırganın istediği bilgileri gönderir.
Örnek 2: Bir e-ticaret sitesinde, ödeme sayfasında zararlı bir JavaScript kodu yüklenir. Bu kod, kullanıcının ödeme bilgilerini çalar ve saldırgana gönderir.
Sonuç
XSS, web güvenliği açısından büyük bir tehdit oluşturur, ancak doğru önlemlerle bu tür saldırılara karşı korunmak mümkündür. Geliştiriciler, kullanıcıdan alınan her türlü veriyi doğru bir şekilde işlemeli ve modern güvenlik protokollerini kullanmalıdır. Sonuç olarak, XSS saldırılarından korunmak, sadece yazılımcıların değil, her internet kullanıcısının bilmesi gereken bir konudur.
