1. Debian’ı İndirme ve USB'ye Yükleme
Debian kurulumuna başlamak için ilk adım, Debian’ı resmi web sitesinden indirmektir. Debian’ın son sürümünü her zaman resmi web sitesinden indirebilirsiniz. Genellikle ISO dosyasını indirmek en kolay yoldur.
Adım 1: Debian’ın 32-bit veya 64-bit sürümünü seçin. Bu, bilgisayarınızın donanımına bağlı olarak değişir. Eğer donanımınızda 4 GB RAM veya daha fazla varsa, 64-bit sürümünü seçmeniz daha mantıklı olacaktır.
Adım 2: ISO dosyasını indirdikten sonra, bir USB sürücüsüne yüklemek için bir araç kullanabilirsiniz. Windows’tan Rufus, Linux’tan ise dd komutunu kullanabilirsiniz. Şimdi, Debian’ı USB’nize yazdırmaya hazırsınız.
sudo dd if=debian.iso of=/dev/sdX bs=4M status=progress
Not: Bu komut, ISO dosyasını doğrudan USB’ye yazar.
/dev/sdX kısmını, sisteminizdeki doğru USB cihazına göre değiştirdiğinizden emin olun.2. Debian Kurulumuna Başlama
USB sürücüsünü bilgisayarınıza takın ve bilgisayarınızı yeniden başlatın. BIOS/UEFI ayarlarına girerek USB sürücüsünü ilk başta başlatılacak cihaz olarak seçin. Ardından, Debian kurulum ekranı karşınıza çıkacak. Burada birkaç dil seçeneği sunulacak, Türkçe’yi seçebilirsiniz.
Kurulum menüsünde, "Grafiksel Kurulum" seçeneğini seçmek genellikle en kolay yoldur. Bu, bir kullanıcı dostu arayüz ile kurulumu gerçekleştirecektir.
Adım 1: Dil, bölge ve zaman dilimi ayarlarını yapın. Türkiye’deyseniz, Türkçe ve Türkiye’yi seçin.
Adım 2: Ağ ayarlarını yapın. Genellikle, kurulum sırasında internet bağlantısı otomatik olarak yapılandırılır. Eğer kablosuz bir ağ kullanıyorsanız, ağınızı manuel olarak seçmeniz gerekebilir.
Adım 3: Disk yapılandırması. Eğer bilgisayarınızda yalnızca Debian’ı kurmayı planlıyorsanız, disk yapılandırmasını otomatik olarak seçebilirsiniz. Ancak, çift işletim sistemi kurmayı düşünüyorsanız, burada daha fazla dikkat etmeniz gerekecek.
3. Debian Desktop Seçenekleri ve Kurulum
Kurulum sırasında, Debian desktop ortamını seçmeniz istenecektir. Debian, çeşitli masaüstü ortamları sunar. Bu ortamlar arasında GNOME, KDE, Xfce ve LXDE yer alır. GNOME, varsayılan masaüstü ortamıdır, ancak her biri farklı deneyimler sunar. Seçim yapmak size kalmış!
Adım 1: GNOME, KDE, Xfce gibi farklı seçeneklerden birini seçin. Eğer sisteminizin düşük özelliklere sahip olduğunu düşünüyorsanız, Xfce gibi hafif bir masaüstü ortamını tercih edebilirsiniz.
Adım 2: Kurulum sırasında, bir kullanıcı adı ve şifre belirleyin. Bu, sistemdeki ilk kullanıcı olacaktır. Eğer daha sonra başka kullanıcılar ekleyecekseniz, bu kullanıcı yönetimi için önemli olacaktır.
Adım 3: Kurulum tamamlandığında, bilgisayarınızı yeniden başlatın. USB sürücüsünü çıkararak, yeni Debian masaüstünüzü keşfetmeye başlayabilirsiniz.
4. Debian Yapılandırma ve Kişiselleştirme
Kurulum tamamlandığında, Debian'ı ilk kez başlattığınızda oldukça sade bir masaüstü görünecektir. Bu, başlangıçta korkutucu olabilir, ancak her şey özelleştirilebilir! Şimdi, Debian’ı kişiselleştirmeye başlama zamanı:
Adım 1: Paket Yöneticisini Güncelleyin
Debian, APT paket yöneticisini kullanır. Bu, yazılımlarınızı kolayca yüklemenize ve güncellemenize olanak tanır. İlk yapmanız gereken, paket veritabanını güncellemektir. Bunun için terminali açın ve şu komutu yazın:
sudo apt update && sudo apt upgrade
Bu komut, mevcut tüm paketleri günceller ve sisteminizin en son yazılım sürümlerine sahip olmasını sağlar.
Adım 2: Gerekli Yazılımları Yükleyin
Debian, varsayılan olarak temel yazılımlarla gelir. Ancak, ekstra yazılımlar yüklemek için terminali kullanabilirsiniz. Mesela, en popüler web tarayıcısı olan Firefox’u yüklemek için:
sudo apt install firefox-esr
Ya da daha güçlü bir ofis yazılımı olan LibreOffice’i yüklemek için:
sudo apt install libreoffice
Adım 3: Grafiksel Paket Yöneticisi
Paketleri terminal üzerinden yüklemek istemezseniz, grafiksel paket yöneticisini de kullanabilirsiniz. GNOME Desktop kullanıyorsanız, GNOME Software uygulaması, yazılım yüklemek ve güncellemek için oldukça kullanışlıdır.
5. Ekstra İpuçları ve Özelleştirme
Debian, son derece özelleştirilebilir bir işletim sistemidir. Masaüstü ortamınızı sadece yazılımlarla değil, görsel öğelerle de kişiselleştirebilirsiniz. Arka plan resminizi değiştirebilir, yeni bir tema seçebilir ve simge setlerini değiştirebilirsiniz. Eğer terminali seviyorsanız,
zsh gibi güçlü bir kabuk kullanabilirsiniz.Adım 1: Tema ve Simge Setlerini Değiştirin
GNOME ve diğer masaüstü ortamlarında, ayarlara girerek görsel seçenekleri değiştirebilirsiniz. Yeni temalar yüklemek için GNOME Tweak Tool kullanabilirsiniz.
Adım 2: Zsh Kurulumu
Terminal kullanımınızı daha keyifli hale getirebilirsiniz. Zsh, bash’a alternatif olarak kullanılan daha güçlü bir kabuktur. Zsh yüklemek için terminale şu komutu yazın:
sudo apt install zsh
Ve ardından Oh My Zsh gibi popüler bir zsh yapılandırmasını kurarak terminal deneyiminizi şık bir hale getirebilirsiniz.
6. Sorun Giderme
Debian oldukça sağlam bir sistem olsa da, kurulum sırasında veya sonrasında bazı problemlerle karşılaşabilirsiniz. Bu sorunları çözmek için Debian topluluğunun geniş forumlarına başvurabilir veya Stack Overflow gibi sitelerde sorularınızı sorabilirsiniz.
Adım 1: Ağ Bağlantısı Sorunları
Eğer ağ bağlantısı problemleri yaşıyorsanız, terminalde şu komutları çalıştırarak ağ yapılandırmanızı yeniden başlatabilirsiniz:
sudo systemctl restart NetworkManager
Adım 2: Yazılım Kaynakları
Yazılım kaynakları doğru şekilde yapılandırılmadıysa, bazı yazılımlar yüklenemeyebilir. Bunun için
sources.list dosyasını kontrol edebilir ve gerekli değişiklikleri yapabilirsiniz.Sonuç: Debian’ınız Hazır!
Ve işte, Debian’ı başarıyla kurdunuz ve yapılandırdınız! Artık özgür, güvenli ve özelleştirilebilir bir masaüstü sistemine sahipsiniz. Debian, öğrenme süreci ile sizi daha güçlü bir kullanıcı yapacak ve her şeyin kontrolünü elinizde tutmanıza olanak sağlayacaktır. Hadi, Debian’ı keşfetmeye ve Linux dünyasında özgürlüğünüzü ilan etmeye başlayın!
