Bash Script'e Giriş
Bash script yazmak, Linux dünyasında bir tür süper güç kazanmak gibidir. Bilgisayarınızla daha verimli ve hızlı bir şekilde iletişim kurmanızı sağlar. Eğer Linux kullanıyorsanız, Bash script'leri yazmayı öğrenmek, sistemi tam anlamıyla kontrol etmenize olanak tanır. Bugün, bash script nasıl yazılır, temel komutları öğrenmek ve başlamak için adım adım bir rehberle sizlere yardımcı olacağım.
Bash Nedir?
Öncelikle, "Bash" nedir, biraz bundan bahsedelim. Bash, Bourne Again Shell kelimelerinin kısaltmasıdır ve Linux'un en yaygın kullanılan kabuk (shell) ortamıdır. Linux'un terminal ekranı üzerinden komutlar verdiğinizde aslında bir Bash Shell kullanıyorsunuz. İşte tam bu noktada, bu kabuğu kullanarak yazacağınız bir Bash Script, Linux sisteminizde yapabileceğiniz işleri otomatikleştirmenizi sağlar.
Bir Bash Script Dosyası Nasıl Oluşturulur?
Bash script yazmak için ilk adım, bir dosya oluşturmaktır. Çoğu zaman, dosya uzantısı `.sh` olarak tercih edilir. Hadi birlikte basit bir dosya oluşturalım.
1. Adım: Dosya Oluşturma
Terminalinizi açın ve şunu yazın:
nano scriptim.sh
Bu komut, `scriptim.sh` adında bir dosya oluşturur ve onu nano metin düzenleyicisi ile açar.
2. Adım: Script İçeriği Yazma
Bash script’lerin başlangıcında genellikle şu satır bulunur:
#!/bin/bash
Bu satır, Linux’a bu dosyanın bir Bash script olduğunu ve bir Bash kabuğunda çalıştırılacağını söyler. Artık bu dosyaya komutlar yazmaya başlayabiliriz. Örneğin, basit bir “Merhaba Dünya” yazdıralım:
#!/bin/bash
echo "Merhaba, Dünya!"
3. Adım: Script’i Kaydetme ve Çalıştırma
Scriptinizi kaydetmek için nano içinde `Ctrl + X` tuşlarına basın, ardından `Y` tuşuna basın ve `Enter` ile kaydedin. Şimdi dosyayı çalıştırmadan önce ona çalıştırma izni vermeniz gerekiyor. Bunun için şu komutu yazın:
chmod +x scriptim.sh
Artık scriptinizi çalıştırabilirsiniz. Bunun için şu komutu kullanın:
./scriptim.sh
Eğer her şey doğruysa, terminalde "Merhaba, Dünya!" mesajını görmelisiniz.
Bash Script İçinde Kullanabileceğiniz Temel Komutlar
Bash script yazarken kullanabileceğiniz çok sayıda komut vardır. İşte başlamak için bazı temel komutlar:
- echo: Ekrana yazı yazdırır.
- ls: Bulunduğunuz dizindeki dosya ve klasörleri listelemenizi sağlar.
- pwd: Çalışma dizininizin yolunu gösterir.
- cd: Dizinler arasında geçiş yapmanızı sağlar.
- if-else: Koşullu ifadelerle karar yapıları oluşturur.
Örneğin, kullanıcıdan bir sayı alıp, bu sayının pozitif mi negatif mi olduğunu kontrol edelim:
#!/bin/bash
echo "Bir sayı girin: "
read sayi
if [ $sayi -gt 0 ]; then
echo "Pozitif bir sayı girdiniz."
else
echo "Negatif bir sayı girdiniz."
fi
Bu script, kullanıcıdan bir sayı alır ve pozitif ya da negatif olduğunu belirler.
Yinelemeli ve Döngülerle Script Yazma
Bash scriptlerinde döngüler kullanarak işlemleri tekrarlayabiliriz. En yaygın kullanılan döngülerden biri for döngüsüdür. Örneğin, 1’den 5’e kadar olan sayıları yazdıralım:
#!/bin/bash
for i in {1..5}
do
echo "Sayac: $i"
done
Bu script, 1’den 5’e kadar olan sayıları sırayla ekrana yazdırır.
Bash Script’lerde Değişkenler
Bash script yazarken değişkenler kullanmak oldukça yaygındır. Değişkenler, belirli bir değeri saklamanızı sağlar. Örneğin:
#!/bin/bash
isim="Ali"
echo "Merhaba, $isim!"
Yukarıdaki script, “Ali” adında bir değişken tanımlar ve daha sonra bu değeri ekrana yazdırır.
Bash Script ile Otomatikleştirme
Bash scriptlerin en büyük avantajı, işlemleri otomatikleştirmektir. Örneğin, günlük yedekleme işlemi yapacak bir script yazabiliriz. Bu şekilde her gün belirli bir saatte otomatik olarak yedekleme işlemi yapılabilir.
#!/bin/bash
cp -r /home/kullanici/Belgeler /home/kullanici/Yedekler
echo "Yedekleme işlemi tamamlandı."
Bu script, `Belgeler` klasörünü `Yedekler` klasörüne kopyalar ve işlem tamamlandığında ekrana bir mesaj yazdırır.
Sonuç: Bash Script ile Güçlü Olun!
Bash script yazmayı öğrenmek, Linux işletim sisteminizle güçlü bir etkileşim kurmanızı sağlar. Temel komutlardan başlayarak, zamanla çok daha karmaşık ve faydalı scriptler yazabilirsiniz. Sistem yönetimi, otomasyon ve veri işleme gibi pek çok alanda Bash scriptler size ciddi anlamda zaman kazandıracaktır.
Evet, işte Linux üzerinde Bash script yazmanın temelleri! Şimdi siz de adım adım script yazabilir ve Linux’un gücünden daha fazla faydalanabilirsiniz.
