Linux ile Yapılabilecek 7 İlginç ve Az Bilinen Bash Script Projesi

Linux, esnekliği ve açık kaynak yapısıyla kullanıcılarına sınırsız bir özgürlük sunuyor. Bu özgürlüğü kullanarak, kendi ihtiyaçlarınıza göre özel araçlar ve script'ler yazmak çok eğlenceli ve öğretici olabilir. Eğer siz de Bash script yazma konusunda kendinizi geliştirmek istiyorsanız, bu yazı tam size göre! Bugün, Linux üzerinde yapabileceğiniz 7 ilginç ve az bilinen Bash script projesini keşfedeceğiz. Hadi başlayalım!

Hadi, önemli dosyalarınızın yedeğini almayı bir alışkanlık haline getirelim! Zaman zaman bilgisayarımızda işler ters gidebilir, ancak otomatik bir yedekleme sistemi ile bu tür kötü sürprizlerden kaçınabilirsiniz. Bu script, belirli aralıklarla dosyalarınızın yedeğini alacak ve onları güvenli bir alanda saklayacaktır. Örneğin, `/home/user/documents` dizinindeki tüm dosyaları yedeklemek için şu basit Bash script'ini yazabilirsiniz:

#!/bin/bash
# Yedekleme dizini
backup_dir="/path/to/backup"
# Kaynak dosyalar
source_dir="/home/user/documents"
# Yedekleme dosya adı
backup_name="backup_$(date +\%F).tar.gz"
# Yedekleme işlemi
tar -czf $backup_dir/$backup_name $source_dir
echo "Yedekleme başarılı!"

Bu script, her seferinde yeni bir yedekleme dosyası oluşturur ve eski dosyaların üzerine yazmaz. Artık dosyalarınız güvende!

Bazen, bir şeylerin ters gittiğini hemen öğrenmek gerekebilir. Mesela, bir disk dolduğunda veya bir sunucu yanıt vermediğinde, anında bir uyarı almanız faydalı olabilir. Bash script ile, bu tür durumlarda e-posta almanız mümkün. İşte basit bir örnek:

#!/bin/bash
# Disk kullanımını kontrol et
disk_usage=$(df / | grep / | awk '{ print $5 }' | sed 's/%//g')
# Eğer disk %90'ın üzerindeyse uyarı gönder
if [ $disk_usage -gt 90 ]; then
  echo "Disk kullanımınız %$disk_usage, lütfen müdahale edin!" | mail -s "Disk Uyarısı" your-email@example.com
fi

Bu script, disk kullanımını %90'ın üzerinde olduğunda e-posta gönderir. Herhangi bir sorun oluştuğunda, hemen haberdar olabilirsiniz.

Sunucu yönetimi yapıyorsanız, sunucularınızın sağlık durumunu izlemek önemlidir. Bu Bash script, sunucunuzun CPU ve bellek kullanımını kontrol eder ve belirlediğiniz eşik değerlerine göre sizi uyarır.

#!/bin/bash
# CPU ve bellek kullanımını kontrol et
cpu_usage=$(top -bn1 | grep "Cpu(s)" | sed "s/.*, *\([0-9.]*\)%* id.*/\1/" | awk '{print 100 - $1}')
memory_usage=$(free | grep Mem | awk '{print $3/$2 * 100.0}')
# Eşik değerleri
cpu_threshold=80
memory_threshold=80
# Uyarılar
if (( $(echo "$cpu_usage > $cpu_threshold" | bc -l) )); then
  echo "Uyarı! CPU kullanımı %$cpu_usage" | mail -s "CPU Uyarısı" your-email@example.com
fi
if (( $(echo "$memory_usage > $memory_threshold" | bc -l) )); then
  echo "Uyarı! Bellek kullanımı %$memory_usage" | mail -s "Bellek Uyarısı" your-email@example.com
fi

Bu script, sistemin sağlığını izler ve CPU veya bellek kullanımı yüksekse sizi hemen bilgilendirir.

Herkes internet hızını test etmek ister, fakat manuel olarak her zaman test etmek can sıkıcı olabilir. Bu script, internet hızınızı otomatik olarak test eder ve sonucu bir dosyaya kaydeder. İşte örneği:

#!/bin/bash
# İnternet hızını test et ve kaydet
speedtest-cli --simple > /path/to/speedtest_result.txt
echo "İnternet hız testi tamamlandı ve sonuç kaydedildi!"

Bu şekilde, internet hızınızı belirli aralıklarla otomatik olarak test edebilir ve her testin sonucunu kaydedebilirsiniz.

Dosya izinlerini doğru bir şekilde düzenlemek, güvenlik açısından çok önemlidir. Bu Bash script ile, belirli dosyaların izinlerini hızlıca değiştirebilirsiniz. Örneğin:

#!/bin/bash
# Dosya izinlerini düzenle
chmod 755 /path/to/file
echo "Dosya izinleri başarıyla güncellendi!"

Bu script, belirtilen dosyaların izinlerini 755 olarak ayarlar. Güvenlik için dosya izinlerinin doğru şekilde yapılandırıldığından emin olabilirsiniz.

Hangi dizinlerin en fazla yer kapladığını öğrenmek bazen çok önemlidir. Bu script, belirli bir dizindeki alt dizinlerin boyutlarını sıralar ve görsel olarak sunar:

#!/bin/bash
# Dizin boyutlarını listele
du -sh /path/to/directory/* | sort -rh
echo "Dizin boyutları sıralandı!"

Bu komut, belirtilen dizindeki alt dizinlerin boyutlarını listeler ve en büyükten en küçüğe doğru sıralar. Bu sayede hangi dizinlerin fazla yer kapladığını kolayca görebilirsiniz.

Zamanlanmış görevler (cron jobs), Linux'ta sıkça kullanılan bir özelliktir. Bash script ile bu görevleri daha da özelleştirebilirsiniz. Örneğin, her gün belirli bir saatte sistemin yedeğini almayı otomatikleştirebilirsiniz:

#!/bin/bash
# Yedekleme script'i
/path/to/backup_script.sh
echo "Yedekleme işlemi başarılı!"

Bu script'i crontab'a ekleyerek belirli saatlerde otomatik çalıştırabilirsiniz.

Linux, geliştiricilere ve sistem yöneticilerine güçlü araçlar sunar. Bash script'leri ile, günlük işlerinizi kolaylaştırabilir, sisteminizi daha verimli hale getirebilirsiniz. Bu yazıda paylaştığım 7 ilginç proje ile, sadece eğlenmekle kalmaz, aynı zamanda gerçek dünyada işe yarar araçlar da yaratabilirsiniz.

Umarım bu projeler ilham verici olmuştur! Unutmayın, Linux dünyası sınırsızdır ve hayal gücünüzle yapabileceklerinizin sınırı yok!