Hata Mesajı Ne Anlama Geliyor?
Rust, güçlü bir borçlanma sistemine sahiptir. Değişkenler, sahiplikleri altında ya da başka bir değişkenin borçlanma (borrow) hakkıyla kullanılırlar. Burada "immutable" terimi, değişkenin yalnızca okunabilir olduğunu ve üzerine herhangi bir değişiklik yapılamayacağını ifade eder.
"Cannot borrow immutable twice" hatası, bir değişkenin aynı anda birden fazla "immutable" borçlanma işlemine tabi tutulmak istendiğinde ortaya çıkar. Rust bu durumu desteklemez çünkü bu durum, veri yarışlarına ve dolayısıyla bellek hatalarına yol açabilir. Peki bu durum nasıl oluşuyor ve nasıl çözülür?
Bir Örnekle Durumu Anlayalım
Bir kod örneği üzerinden bu hatayı anlamak çok daha kolay olacaktır. Diyelim ki aşağıdaki gibi bir Rust kodu yazdınız:
fn main() {
let data = vec![1, 2, 3];
let first_borrow = &data;
let second_borrow = &data; // Burada hata alırsınız
println!("{:?}, {:?}", first_borrow, second_borrow);
}
Bu kod, `data` vektörünü hem `first_borrow` hem de `second_borrow` için iki kez immutable (değiştirilemez) şekilde borçlanmaya çalışıyor. Rust bu durumda bir hata verir ve "Cannot borrow immutable twice" mesajını gösterir. Çünkü Rust, aynı anda birden fazla değişkenin bir veriye borçlanmasına izin vermez.
Hatanın Sebebi Nedir?
Rust’ın borçlanma kuralları oldukça katıdır. Bir değişkenin bir nesneyi borçlanması, o nesne üzerinde bir değişiklik yapılmaması anlamına gelir. Eğer aynı anda birden fazla borçlanma gerçekleşirse, bu veri yarışına yol açabilir ve programda öngörülemeyen hatalar meydana gelebilir. Rust bu tür hataları önceden tespit etmek için derleme aşamasında bu tür hataları yakalar ve size bildirir.
Hatanın Çözümü: Eşzamanlı Borçlanmayı Önlemek
Bu hatanın çözümü oldukça basittir. Bir değişkenin aynı anda yalnızca bir kez borçlanmasına izin verin. Eğer bir değişkene birden fazla borçlanmak istiyorsanız, bunun yerine geçici olarak referansları kullanmadan veri kopyalayabilir veya bir borçlanma işlemi sonrasında diğerini yapabilirsiniz. İşte çözüm:
fn main() {
let data = vec![1, 2, 3];
let first_borrow = &data;
// İkinci borçlanma, ilk borçlanmadan önce yapılmamalıdır.
let second_borrow = &data;
println!("{:?}, {:?}", first_borrow, second_borrow);
}
Alternatif olarak, bir veri üzerinde yapılan işlemleri sıralayarak ve borçlanmaları geçici süreyle yaparak çözebilirsiniz:
fn main() {
let data = vec![1, 2, 3];
let first_borrow = &data;
// İlk borçlanma tamamlanmadan ikinci borçlanma yapılmaz
drop(first_borrow); // İlkinin "düşürülmesi"
let second_borrow = &data;
println!("{:?}, {:?}", first_borrow, second_borrow);
}
Bu şekilde, `first_borrow`’u kullanmayı bitirdikten sonra `second_borrow`’u oluşturabilirsiniz. Bu çözüm, borçlanma kurallarını ihlal etmeden iki referansa erişim sağlar.
Sonuç: Rust’ın Borçlanma Sistemi ile Güvenli Kod Yazmak
Rust, bellek güvenliği sağlamak için oldukça katı kurallar sunar. "Cannot borrow immutable twice" hatası, aslında bu kuralların bir parçasıdır ve veri yarışlarının önüne geçer. Bu hatayı anlamak, Rust dilinde verimli ve güvenli bir şekilde program yazmanın temel taşlarından biridir. Borçlanma kurallarına dikkat ederek, hatasız ve güvenli kodlar yazabilirsiniz.
Rust’ın güçlü borçlanma mekanizması, size daha güvenli bir yazılım geliştirme deneyimi sunar. Bu hatayı anlamak ve çözmek, yalnızca programınızın doğru çalışmasını sağlamakla kalmaz, aynı zamanda Rust diline olan hakimiyetinizi artırır.
