Rust "Ownership ve Borrowing Error" Hakkında Bilmeniz Gereken Her Şey

Rust, bellek güvenliği sağlarken aynı zamanda performansı artırmaya çalışan modern bir programlama dilidir. Ancak, dilin sağladığı bu güvenlik özellikleri bazen zorlu hatalarla karşımıza çıkabilir. Bu yazımızda, Rust’un *Ownership* (Sahiplik) ve *Borrowing* (Ödünç Alma) kavramları etrafında dönen hata mesajlarına odaklanacağız. Özellikle yeni başlayanlar için bu hatalar can sıkıcı olabilir, ancak endişelenmeyin! Bu yazıyı okuyarak, bu hataların neden meydana geldiğini ve nasıl çözüleceğini öğreneceksiniz.

Rust'ta her şeyin bir sahibi vardır. Bu sahiplik, belleğin yönetimini sağlar ve programın güvenliğini artırır. Eğer bir veri parçası başka bir değişkene aktarılacaksa, o değişkenin sahipliği de veriyle birlikte aktarılır. Bu kavram *ownership* olarak bilinir.

Ancak, bazen verinin sahibi olmadan sadece bir değişkene geçici olarak erişmek isteyebilirsiniz. İşte burada *borrowing* devreye girer. Borrowing, bir değişkenin sahipliğini devretmeden ona erişmenizi sağlar. Ancak burada dikkat edilmesi gereken birkaç önemli nokta vardır: Rust, veriyi borç aldığınızda, verinin aynı anda birden fazla yerde kullanılmasını engeller.

#### 1. Ownership Transferi Hatası
Rust, sahipliği devraldığınızda, ilk değişkeni kullanmanıza izin vermez. Bu, bellek güvenliğini korumak için yapılır. Ancak bu bazen yeni başlayanlar için kafa karıştırıcı olabilir.

Örnek bir hata mesajı şu şekilde olabilir:

```
error[E0382]: use of moved value: `x`
```

Bu hata, verinin sahipliğinin bir fonksiyona aktarılması ve ardından eski değişkenin kullanılmaya çalışılması sonucu oluşur. Rust, eski değişkeni artık geçerli kabul etmez çünkü sahiplik başka bir değişkene geçmiştir.

İşte basit bir örnek:

fn main() {
    let x = String::from("Rust"); // x, String'in sahibi
    let y = x; // x'in sahipliği y'ye geçiyor
    println!("{}", x); // Hata! x artık geçerli değil
}

Bu hatayı çözmek için, ya `x`'in sahipliğini `y`'ye aktarmazsınız ya da `x`'i klonlayarak bir kopyasını oluşturursunuz:

fn main() {
    let x = String::from("Rust");
    let y = x.clone(); // x'i klonladık, bu sayede x hala geçerli
    println!("{}", x); // Artık x kullanılabilir
}

Rust'ta aynı anda bir veriye birden fazla yerde erişim yapmaya çalışmak bellek hatalarına yol açabilir. Bu yüzden, veriye aynı anda yalnızca bir "mutable" (değiştirilebilir) veya "immutable" (değiştirilemez) erişim yapılabilir.

Bir değişkeni hem mutable hem de immutable olarak borç almak şu hata mesajını almanıza neden olur:

```
error[E0502]: cannot borrow `x` as mutable because it is also borrowed as immutable
```

Örneğin:

fn main() {
    let mut x = 5;
    let y = &x; // Immutable borç
    let z = &mut x; // Mutable borç, burada hata alırsınız!
    println!("{}", y);
}

Bu hatayı düzeltmek için, ya tüm borçları aynı türde (ya tamamen immutable ya da tamamen mutable) yapmalısınız ya da borçları doğru sırayla almalısınız.

fn main() {
    let mut x = 5;
    let y = &x; // Immutable borç
    println!("{}", y); // İlk borç kullanımında sorun yok
    let z = &mut x; // Mutable borç, şimdi geçerli
}

Rust’ın hata mesajları, ilk bakışta karmaşık görünebilir, ancak aslında oldukça açıklayıcıdır. Her hata, hatanın nedenini ve hangi satırda olduğunu size açıkça bildirir. Bu sayede sorunu çözmek daha kolay hale gelir. Rust topluluğu, dilin öğrenilmesi ve hataların anlaşılması konusunda da oldukça yardımseverdir, bu yüzden takıldığınız her durumda forumlar ve topluluklardan destek alabilirsiniz.

Rust ile çalışırken hataların kaçınılmaz olduğunu unutmamalısınız. Bu hatalar, dilin güçlü bellek güvenliği özelliklerinin bir sonucudur. Zamanla, *ownership* ve *borrowing* gibi kavramları daha iyi anlayacak ve bu hataları daha kolay çözeceksiniz.

Rust’ta *Ownership* ve *Borrowing* sistemleri, bellek güvenliği sağlamak için çok güçlü araçlardır. Ancak, bu sistemlerin doğru anlaşılması bazen zor olabilir. Yukarıda verdiğimiz örnekler ve açıklamalar, bu hataları nasıl çözeceğinizi anlamanızı sağlayacaktır. Eğer hatalarla karşılaşırsanız, panik yapmayın! Rust’ın hata mesajları size yolu gösterecek ve dilin sunduğu güvenliği hissetmeye devam edeceksiniz.