Sunucu İzleme İçin Prometheus Kullanımı: Linux Üzerinde Adım Adım Rehber

Sunucu izleme, özellikle büyük ölçekli sistemlerde ve uygulamalarda kritik öneme sahiptir. Gelişen teknolojiyle birlikte, sistemlerin sağlıklı çalışıp çalışmadığını, performansını ve potansiyel sorunları erken tespit edebilmek, iş sürekliliği için oldukça önemlidir. Peki, bunu nasıl başarabiliriz?

Bu yazıda, Linux üzerinde Prometheus kullanarak sunucu izleme nasıl yapılır, adım adım bir rehber sunacağız. Hadi başlayalım!

Prometheus, açık kaynak kodlu bir izleme ve uyarı sistemidir. Zaman serisi verilerini toplar ve sorgular, bu sayede sistemlerinizin performansını ve sağlık durumunu izleyebilirsiniz. Prometheus’un popülerliği, özellikle esnekliği, güçlü sorgulama dili olan PromQL ve geniş entegrasyon seçenekleri sayesinde hızla arttı.

Prometheus’u kullanmaya başlamak için öncelikle kurulum yapmamız gerekiyor. Linux sunucusunda Prometheus kurulumu oldukça basittir. İşte adım adım nasıl yapacağınız:

1. Prometheus Paketini İndirin:

Prometheus'un en son sürümünü indirmek için aşağıdaki komutu çalıştırabilirsiniz:

wget https://github.com/prometheus/prometheus/releases/download/v2.36.0/prometheus-2.36.0.linux-amd64.tar.gz

2. Arşiv Dosyasını Çıkartın:

İndirdiğiniz dosyayı çıkartmak için şu komutu kullanabilirsiniz:

tar xvf prometheus-2.36.0.linux-amd64.tar.gz

3. Prometheus’u Başlatın:

Prometheus'u başlatmadan önce gerekli dizine geçin:

cd prometheus-2.36.0.linux-amd64

Ve ardından Prometheus’u şu komutla başlatın:

./prometheus

Bu işlem Prometheus’u başlatacak ve varsayılan olarak http://localhost:9090 adresinde çalışacaktır.

Prometheus’un temel yapılandırma dosyası prometheus.yml'dir. Bu dosyada izlemek istediğiniz hedefleri tanımlarsınız. Örnek bir prometheus.yml yapılandırması şu şekilde olabilir:

global:
  scrape_interval: 15s

scrape_configs:
  - job_name: 'linux-server'
    static_configs:
      - targets: ['localhost:9100']

Yukarıdaki yapılandırmada, Prometheus her 15 saniyede bir veriyi localhost:9100 adresinden toplayacak şekilde yapılandırılmıştır. Bu noktada, Node Exporter gibi bir araç kullanarak sistem metriklerini toplayabiliriz.

Node Exporter, Linux sisteminin donanım ve işletim sistemi ile ilgili verilerini toplamak için kullanılan bir Prometheus aracıdır. İşte Node Exporter kurulumunun nasıl yapılacağı:

1. Node Exporter Paketini İndirin:

wget https://github.com/prometheus/node_exporter/releases/download/v1.3.1/node_exporter-1.3.1.linux-amd64.tar.gz

2. Arşiv Dosyasını Çıkartın:

tar xvf node_exporter-1.3.1.linux-amd64.tar.gz

3. Node Exporter’ı Başlatın:

Node Exporter’ı çalıştırmak için aşağıdaki komutu kullanın:

cd node_exporter-1.3.1.linux-amd64
./node_exporter

Node Exporter şu anda 9100 portu üzerinden çalışacak ve Prometheus, bu porttan verileri çekebilecektir.

Prometheus, Node Exporter tarafından sağlanan verileri toplamak için yapılandırılmalıdır. Bunun için daha önce oluşturduğumuz prometheus.yml dosyasını şu şekilde güncelleyelim:

scrape_configs:
  - job_name: 'linux-server'
    static_configs:
      - targets: ['localhost:9100']

Yukarıdaki yapılandırma ile Prometheus, Node Exporter’dan verileri toplamaya başlayacaktır.

Veriler toplandıktan sonra, Prometheus arayüzü üzerinden bu verileri sorgulayabiliriz. PromQL (Prometheus Query Language) kullanarak, sistem metriklerine dair analizler yapabilirsiniz.

Örneğin, CPU kullanım oranını görmek için şu sorguyu kullanabilirsiniz:

avg(rate(node_cpu_seconds_total{mode="idle"}[5m])) by (instance)

Bu sorgu, sistemdeki her bir işlemci çekirdeği için 5 dakikalık bir ortalama CPU boşta kalma süresini gösterir.

Prometheus, verilerinizi izlerken belirli bir eşiği aştığında sizi uyarabilir. Örneğin, CPU kullanımı %90'ı geçtiğinde bir alarm göndermek isteyebilirsiniz. Bunu yapmak için alerting özelliğini kullanabilirsiniz.

Örneğin, aşağıdaki yapılandırma ile CPU kullanım oranı %90’ı geçtiğinde bir alarm kurabilirsiniz:

alert: HighCPUUsage
expr: avg(rate(node_cpu_seconds_total{mode="idle"}[5m])) by (instance) < 0.1
for: 1m
labels:
  severity: critical
annotations:
  description: "CPU usage is over 90% for instance {{ $labels.instance }}"

Bu alarm, CPU kullanım oranı %90'ı geçtiğinde size uyarı gönderecektir.

Prometheus, Linux sunucularını izlemek için mükemmel bir araçtır. Kolay kurulum, esnek yapılandırma seçenekleri ve güçlü sorgulama dili ile sistemlerinizi her zaman izleyebilirsiniz. Ayrıca, Node Exporter ve alerting özellikleriyle, sunucularınızın sağlığını her an kontrol edebilir ve gerekli önlemleri alabilirsiniz.

İzleme, sistemlerinizi sağlıklı tutmak için kritik bir adımdır ve Prometheus, bu işi çok daha kolay hale getirir. Artık Prometheus’u Linux sunucunuzda kurarak, izlemeye başlayabilirsiniz!