Sunucu Performansını Artırmak İçin 10 Bıçak Sırtı Linux Komutuyla Yapabileceğiniz Hızlandırma İpuçları

Linux, her seviyedeki kullanıcıya sunduğu esneklik ve gücüyle tanınır. Ancak, bir sunucu işletim sistemi olarak, performans ve hız her zaman kritik öneme sahiptir. Bir sunucu ne kadar hızlı çalışırsa, kullanıcı deneyimi o kadar iyileşir. Bu yazımızda, sunucu performansını artırmak için kullanabileceğiniz 10 etkili Linux komutunu keşfedeceğiz. Bu komutlar, yalnızca sunucu hızınızı artırmakla kalmaz, aynı zamanda sisteminizin stabilitesini ve verimliliğini de iyileştirir.

1. htop: Gerçek Zamanlı Sistem İzleme

Sunucunuzda neler olup bittiğini görmek istiyorsanız, htop komutu tam size göre. Bu komut, sistemdeki tüm süreçleri ve kaynak kullanımını gerçek zamanlı olarak izler. İşlemci, bellek, disk kullanımı ve ağ trafiği gibi bilgileri gözler önüne serer. Bu komut, kötü performansa yol açan işlemciyi veya bellek sızıntılarını tespit etmek için mükemmel bir araçtır.

sudo apt install htop
htop

2. iostat: Disk Performansı ve IO İzleme

Disk performansı, sunucunuzun genel hızını doğrudan etkileyen bir faktördür. iostat komutu, disk kullanımını izler ve yavaş okuma/yazma işlemlerinin kaynağını belirlemenize yardımcı olur. Bu komut, özellikle sunucularınızda yoğun veri işlemleri yapıyorsanız oldukça faydalıdır.

sudo apt install sysstat
iostat -x 1

3. nice ve renice: İşlem Önceliğini Ayarlama

Linux’ta her süreç bir işlemci kaynağına sahiptir, ancak bazıları diğerlerinden daha fazla kaynak tüketebilir. nice ve renice komutları, bir sürecin CPU kullanım önceliğini ayarlayarak önemli işlemlerin önceliğini artırabilir. Bu, sunucunuzda daha verimli işlem yapmanızı sağlar.

nice -n 10 mycommand
renice -n -5 -p 1234

4. sysctl: Çekirdek Parametrelerini Düzenleme

Linux çekirdeği, sistemin belkemiğidir. sysctl komutu, çekirdek parametrelerini gerçek zamanlı olarak ayarlayarak, sistemin performansını artırmak için optimize edilebilir. Özellikle ağ yapılandırmaları ve bellek ayarları bu komutla yönetilebilir.

sudo sysctl -w vm.swappiness=10

5. dd: Veri Kopyalama ve Hız Testi

dd komutu, disk üzerinde veri kopyalamak ve hız testi yapmak için kullanılır. Bu komutla disk performansını test edebilir ve kopyalama hızlarını artırabilirsiniz. Özellikle sunucu disklerinde veri transferi ile ilgili iyileştirmeler yapmak istiyorsanız, bu komutu mutlaka denemelisiniz.

dd if=/dev/zero of=testfile bs=1M count=1000

6. tune2fs: Dosya Sistemi Optimizasyonu

tune2fs, ext2, ext3 ve ext4 dosya sistemlerinin performansını optimize etmek için kullanılan bir komuttur. Bu komutla, dosya sistemi parametrelerini değiştirebilir ve disk üzerindeki okuma/yazma işlemlerini hızlandırabilirsiniz.

sudo tune2fs -o journal_data_writeback /dev/sda1

7. atop: Gelişmiş Sistem İzleme

atop, daha ayrıntılı bir sistem izleme aracıdır ve CPU, bellek, disk, ağ ve diğer kaynakların kullanımını tek bir ekranda gösterir. Bu komut, performans darboğazlarını belirlemek için kullanışlıdır ve belirli bir süre boyunca kaynak kullanımını kaydedebilir.

sudo apt install atop
atop

8. du ve df: Disk Alanı Kullanımını İzleme

Sunucunuzda disk alanı yönetimi, performans için çok önemlidir. du ve df komutları, disk alanı kullanımını izleyerek boş alanın nasıl yönetileceğini gösterir. df, tüm dosya sistemlerini gösterirken, du belirli bir dizinin ne kadar alan kullandığını gösterir.

df -h
du -sh /var/www/html

9. netstat: Ağ Bağlantılarını İzleme

netstat komutu, ağ bağlantılarının durumu hakkında bilgi sağlar. Sunucunuzun ağ trafiği üzerinde tam kontrol sağlamak için bu komutu kullanabilirsiniz. Ağ bağlantılarındaki gereksiz trafiği temizleyerek sunucunuzun performansını artırabilirsiniz.

netstat -tulnp

10. chmod ve chown: Dosya İzinlerini Düzenleme

Sunucu güvenliği de performansı etkileyen önemli bir faktördür. chmod ve chown komutları, dosya izinlerini ve sahipliklerini düzenleyerek gereksiz erişimleri kısıtlar. Bu, sadece güvenliği artırmakla kalmaz, aynı zamanda sunucunun kaynaklarını daha verimli kullanmasını sağlar.

chmod 755 /path/to/file
chown user:user /path/to/file

Sonuç

Bu yazıda, Linux sunucularınızda performansı artırmanıza yardımcı olacak 10 önemli komutu inceledik. Her biri, sunucuların daha hızlı çalışmasını sağlamak ve sistemin kaynaklarını verimli bir şekilde kullanmak için kritik araçlardır. Bu komutları uygulayarak sunucularınızı daha verimli ve hızlı hale getirebilirsiniz. Ancak, her komutun doğru bir şekilde uygulanması önemlidir. Yanlış ayarlamalar, performans sorunlarına yol açabilir. Bu nedenle dikkatli olun ve her komutu test ederek kullanın.