1. Browser Caching (Tarayıcı Önbellekleme)
Tarayıcı önbellekleme, kullanıcıların daha önce ziyaret ettikleri sayfaların kaynaklarını (CSS, JavaScript, resimler gibi) cihazlarında saklamalarını sağlar. Böylece, kullanıcılar sayfayı tekrar ziyaret ettiğinde, sunucudan veri almak yerine, yerel önbellek üzerinden hızlıca yükleme yapılır. Bu, özellikle sık ziyaret edilen sayfalar için büyük bir hız avantajı sağlar.
Nasıl yapılır?
Tarayıcı önbellekleme başlatmak için `.htaccess` dosyasına birkaç satır kod ekleyerek, dosya türleri ve saklama sürelerini belirleyebilirsiniz.
# Tarayıcı önbellekleme ekleme
Header set Cache-Control "max-age=2592000, public"
2. Opcode Cache (PHP Opcode Önbelleği)
PHP kodunun her çalıştırıldığında derlenmesi zaman alabilir. Opcode cache ile, PHP dosyaları bir kez derlenir ve daha sonra önbelleğe alınarak hızlıca erişilebilir. Bu, dinamik içerik üreten web siteleri için oldukça faydalıdır.
Nasıl yapılır?
PHP için OPcache kullanmak, bu tür bir önbellek sağlamak için mükemmel bir yoldur. OPcache’i etkinleştirmek için `php.ini` dosyasına aşağıdaki satırı ekleyebilirsiniz.
opcache.enable=1
opcache.memory_consumption=1283. Server-Side Caching (Sunucu Tarafı Önbellekleme)
Sunucu tarafı önbellekleme, veritabanı sorguları ve dinamik içerik oluşturma gibi işlemleri hızlandırarak sunucu üzerindeki yükü azaltır. Memcached ve Redis gibi araçlar, bu amaçla sıklıkla kullanılır.
Nasıl yapılır?
Memcached kullanarak sayfa önbelleklemesi yapmak için PHP ile entegre edebilirsiniz. Redis de veri önbelleklemesi için harika bir alternatiftir.
$memcache = new Memcache;
$memcache->connect('localhost', 11211) or die ("Memcached sunucusuna bağlanılamadı");
$cache_data = $memcache->get('cache_key');4. Content Delivery Network (CDN) Kullanımı
CDN, statik içeriklerinizi dünya çapındaki sunuculara dağıtarak, kullanıcıların size en yakın sunucudan içeriği almasını sağlar. Bu, özellikle küresel ziyaretçileri olan siteler için önemli bir hız artırıcıdır.
Nasıl yapılır?
Bir CDN sağlayıcısı seçip, web sitenizin statik dosyalarını bu ağ üzerinden dağıtarak daha hızlı yükleme süreleri elde edebilirsiniz.
5. Database Query Caching (Veritabanı Sorgu Önbelleklemesi)
Veritabanı sorguları, dinamik web sitelerinin yavaşlamasına neden olabilir. Veritabanı sorgularını önbelleğe almak, aynı sorguların yeniden işlenmesini engeller ve veri erişim hızını artırır.
Nasıl yapılır?
MySQL’de sorgu önbellekleme açılabilir. Bunu `my.cnf` dosyasına `query_cache_size` parametresi ekleyerek gerçekleştirebilirsiniz.
query_cache_type = 1
query_cache_size = 16M6. Object Caching (Nesne Önbelleklemesi)
PHP gibi dillerde, uygulama nesnelerinin sıklıkla işlenmesi ve yeniden oluşturulması gerekebilir. Nesne önbelleklemesi ile, bu nesneler önbelleğe alınarak işlem süresi kısaltılır.
Nasıl yapılır?
PHP'de APC veya Memcached kullanarak nesne önbelleklemesi yapılabilir. Bu, özellikle büyük ölçekli uygulamalarda performans artışı sağlar.
7. HTTP Caching (HTTP Önbellekleme)
HTTP önbellekleme, web sayfasının kaynaklarının tekrar yüklenmeden kullanılmasını sağlar. Bu, sunucudan gereksiz veri iletimi olmadan kullanıcıların sayfayı daha hızlı yüklemelerini sağlar.
Nasıl yapılır?
Web sunucusunda `Cache-Control` ve `Expires` başlıkları ekleyerek HTTP önbelleklemesini etkinleştirebilirsiniz.
Header set Cache-Control "public, max-age=3600"8. Reverse Proxy Caching (Ters Proxy Önbelleklemesi)
Ters proxy, gelen istekleri önce önbelleğe alır ve ardından bu önbelleği kullanarak hızlıca yanıtlar. Bu, web sitenizi dış saldırılara karşı korurken, aynı zamanda yüksek performans sağlar.
Nasıl yapılır?
Varnish veya Nginx gibi ters proxy yazılımları kullanarak, sunucuya ulaşan her isteği hızlıca önbelleğe alabilirsiniz.
9. Application Caching (Uygulama Önbelleklemesi)
Uygulama düzeyinde yapılan önbellekleme, uygulamanın genel performansını iyileştirir ve gereksiz yükleri ortadan kaldırır.
Nasıl yapılır?
Uygulama içi veri ve işlem sonuçlarını önbelleğe almak için Laravel Cache veya Symfony Cache gibi araçlar kullanabilirsiniz.
10. Lazy Loading (Tembel Yükleme)
Web sayfalarındaki içerikleri, kullanıcının o bölüme geldiğinde yüklemek, sayfa hızını artırmak için harika bir yöntemdir. Bu, görseller ve diğer medya dosyaları için geçerlidir.
Nasıl yapılır?
HTML’de `loading="lazy"` özelliğini ekleyerek görsellerin tembel yüklemesini sağlayabilirsiniz.
img src="image.jpg" loading="lazy"Sonuç
Sunucu performansınızı artırmak, kullanıcı deneyimini iyileştirmek ve SEO sıralamalarınızı yükseltmek için bu 10 etkili cache yöntemini uygulamayı unutmayın. Unutmayın, hız sadece kullanıcılar için değil, aynı zamanda arama motorları için de çok önemlidir. Yavaş bir site, kaybedilen fırsatlar demektir. Şimdi, sunucunuzun gücünü ortaya çıkarma zamanı!