Sunucu Performansını Artırmak İçin 10 Gizli Linux Komutu

Linux, sunduğu geniş komut yelpazesiyle, sistem yöneticilerine her an için müthiş kontrol sağlar. Ancak bazen, sistemin gücünü tam olarak kullanabilmek için bilmediğimiz komutlar arasında kayboluruz. Bu yazı, size bilinmeyen ya da az bilinen Linux komutları ile sunucunuzun performansını nasıl zirveye çıkarabileceğinizi anlatacak. Haydi, Linux’un gizli dünyasına adım atalım!

1. htop ile Gerçek Zamanlı İzleme

Biliyoruz, klasik top komutu sunucunuzun performansını izlemek için kullanışlıdır. Fakat htop, onun çok daha gelişmiş ve kullanıcı dostu bir versiyonudur. İşlemci, bellek ve işlemci kullanımlarını gerçek zamanlı olarak daha ayrıntılı bir şekilde görüntülemenizi sağlar.

Komut:

htop

2. iotop ile Disk I/O İzleme

Disk kullanımı yüksek olduğunda, sunucularınızın yavaşladığını hissedersiniz. iotop, disk I/O işlemlerini izleyerek hangi işlemlerin disk üzerinde ne kadar yük oluşturduğunu görmenizi sağlar. Böylece, performans sorunlarını hızlıca tespit edebilirsiniz.

Komut:

sudo iotop

3. atop ile Derinlemesine Sistem Analizi

atop, sunucunuzdaki kaynakların her birini detaylı bir şekilde analiz eder. CPU, bellek, disk, ağ kullanımı gibi bilgileri toplar ve geçmişe yönelik raporlar sunar. Bu komut, hem sorunları tespit etmenize hem de sistemdeki darboğazları bulmanıza yardımcı olur.

Komut:

atop

4. sysctl ile Sistem Parametrelerini Düzenleme

sysctl komutu, Linux çekirdeğinin yapılandırmasını değiştirmek için kullanılır. Bellek yönetimi, ağ yapılandırması gibi kritik parametreleri anında düzenleyerek sistem performansını artırabilirsiniz. Örneğin, ağ bağlantılarını optimize edebilirsiniz.

Komut:

sysctl -w net.core.rmem_max=26214400

5. vmstat ile Bellek Durumunu Görüntüleme

Bellek sorunları, genellikle sistemin yavaşlamasına neden olan en büyük etkenlerden biridir. vmstat, bellek durumu hakkında detaylı bilgi sağlar. Bu komut sayesinde, belleğin nasıl kullanıldığını ve gerektiğinde nasıl müdahale edebileceğinizi öğrenebilirsiniz.

Komut:

vmstat 1

6. netstat ile Ağ Bağlantılarını İzleme

Ağ sorunları da genellikle sunucu performansını etkileyen faktörlerden biridir. netstat, ağ bağlantılarınızı ve sunucunuzda açık olan portları görüntülemenizi sağlar. Anormal ağ trafiği varsa, burada tespit edebilir ve hızla çözüm üretebilirsiniz.

Komut:

netstat -tuln

7. du ile Disk Kullanımını İzleme

Sunucuların disk alanı zamanla tükenebilir ve bu da sunucu performansını olumsuz etkileyebilir. du komutu ile belirli dizinlerin disk kullanımını analiz edebilir, hangi dosya veya dizinlerin fazla yer kapladığını kolayca öğrenebilirsiniz.

Komut:

du -sh /var/www/

8. uptime ile Sistem Süresini Görüntüleme

Birçok kişi uptime komutunun sadece sistemin ne kadar süre çalıştığını gösterdiğini düşünür. Ancak, bu komut aynı zamanda sistem yükü hakkında bilgi de verir. Sisteminizin son birkaç saatteki performansını değerlendirerek, olası sorunları önceden tespit edebilirsiniz.

Komut:

uptime

9. lsof ile Açık Dosyaları Görüntüleme

Birçok açık dosya ve işlem, sistemin belleğini ve kaynaklarını tüketebilir. lsof komutu, sunucunuzda açık olan dosyaları ve bu dosyaların hangi işlemler tarafından kullanıldığını gösterir. Böylece, gereksiz dosya ve işlemleri kapatabilirsiniz.

Komut:

lsof

10. kill ile Problemli Süreçleri Sonlandırma

Sunucunuzda bir işlem kontrol dışı çalışıyorsa, bu performans sorunlarına yol açabilir. kill komutu ile bu tür işlemleri sonlandırabilirsiniz. Özellikle fazla kaynak tüketen süreçleri tespit ettikten sonra, onları güvenli bir şekilde sonlandırarak sistemi yeniden hızlandırabilirsiniz.

Komut:

kill -9 [PID]

Sonuç

Linux sisteminizi optimize etmek, sadece bilinen komutları kullanmakla sınırlı değildir. Yukarıda paylaştığımız gizli komutlar sayesinde, sunucunuzun her yönünü izleyebilir ve performansını artırabilirsiniz. Bu komutları günlük yönetim sürecinizin bir parçası haline getirerek, sunucunuzun daha verimli çalışmasını sağlayabilirsiniz. Unutmayın, her zaman yeni komutlar keşfetmek ve sisteminizi daha verimli hale getirmek için araştırmalarınıza devam edin!