Ubuntu Server Nedir?
Ubuntu Server, popüler Linux dağıtımlarından biridir. Grafiksel bir arayüze sahip olmayan bu sürüm, sunucu yönetimi için ideal bir çözüm sunar. Hem güçlü hem de hafif olması sayesinde, web barındırma, veri merkezi çözümleri veya kişisel projeler için sıklıkla kullanılır.
Adım 1: Ubuntu Server’ı İndirme
Her şeyin başı, doğru yazılımı edinmekle başlar. Ubuntu Server’ı resmi web sitesinden ücretsiz olarak indirebilirsiniz. Şu adrese gidin ve en son sürümü indirin:
https://ubuntu.com/download/server
Dosyayı indirdikten sonra, bir USB sürücüye veya sanal bir makineye kurulum medyasını yazdırabilirsiniz.
Adım 2: Kurulum Medyasını Hazırlama
Eğer fiziksel bir sunucuya kurulum yapıyorsanız, USB sürücüsünü bilgisayarınıza takın ve BIOS üzerinden boot sırasını değiştirecek şekilde USB’den başlatmayı seçin. Eğer sanal bir makine kullanıyorsanız, iso dosyasını sanal disk olarak bağlayın.
Kurulum medyasını başlatın ve Ubuntu Server kurulum süreci başlasın.
Adım 3: Ubuntu Server’ı Kurma
Kurulum sihirbazı başladığında, dil ve klavye seçeneklerini seçmekle başlayacaksınız. Türkçe kullanıyorsanız, Türkçe dilini seçin ve ardından klavye düzenini ayarlayın.
Kurulum sırasında, disk bölümlendirme seçenekleri ile karşılaşacaksınız. Eğer yalnızca tek bir disk kullanıyorsanız, "Guided - Use entire disk" seçeneği genellikle en uygun olanıdır. İleri diyerek işlemi devam ettirebilirsiniz. Eğer disk üzerinde bölümler yapmak isterseniz, "Manual" seçeneği ile disk bölümleme işlemini detaylıca yapabilirsiniz.
Kurulum sırasında Ubuntu, gereken tüm dosyaları sisteminize yükleyecek ve bilgisayarınız yeniden başlatıldığında, Ubuntu Server kullanılmaya hazır olacaktır.
Adım 4: Sistemi Yapılandırma
Kurulum tamamlandıktan sonra, ilk yapmanız gereken şeyler şunlardır:
1. Kullanıcı Oluşturma: Ubuntu kurulumunu gerçekleştirdiğinizde, sistem size bir "root" kullanıcısı atar. Ancak güvenlik nedeniyle, bu kullanıcıyı devre dışı bırakmak ve yalnızca "sudo" yetkili bir kullanıcı oluşturmak daha iyidir. Bunu şu şekilde yapabilirsiniz:
sudo adduser kullanici_adiniz
sudo usermod -aG sudo kullanici_adiniz
2. Güncellemeleri Yapma: Ubuntu'nun her zaman en güncel ve güvenli sürümünü kullandığınızdan emin olmalısınız. Bu yüzden güncellemeleri yapmanız çok önemlidir:
sudo apt update
sudo apt upgrade
Adım 5: SSH Kurulumu
Sunucunuzda uzaktan bağlantı yapabilmek için SSH (Secure Shell) kullanmanız gerekecek. Bu, güvenli bir şekilde uzak bir bağlantı kurmanıza olanak sağlar.
SSH’yi kurmak için şu komutu çalıştırın:
sudo apt install openssh-server
Yükleme tamamlandıktan sonra, SSH servisini başlatmak için:
sudo systemctl start ssh
SSH servisi başlatıldığında, sunucunuza başka bir cihazdan SSH ile bağlanabilirsiniz. Bunun için, sunucunuzun IP adresini ve kullanıcı bilgilerinizi kullanarak şu komutu yazabilirsiniz:
ssh kullanici_adiniz@sunucu_ip_adresi
Adım 6: Firewall Yapılandırması
Güvenlik her zaman öncelikli olmalıdır. Ubuntu Server’da UFW (Uncomplicated Firewall) ile gelen bağlantıları sınırlayabilirsiniz. Öncelikle UFW’yi yükleyin ve ardından gerekli bağlantı izinlerini verin:
sudo apt install ufw
sudo ufw allow OpenSSH
sudo ufw enable
Artık sadece SSH üzerinden bağlantı yapılabilir ve diğer gelen bağlantılar engellenir.
Adım 7: LAMP (Linux, Apache, MySQL, PHP) Kurulumu
Eğer bir web sunucusu kurmak istiyorsanız, LAMP stack kurulumunu gerçekleştirebilirsiniz. Bu, Apache, MySQL ve PHP’nin birleşimidir ve web uygulamaları için temel yapı taşlarını sunar.
İlk olarak Apache'yi yükleyin:
sudo apt install apache2
Apache çalışmaya başladıktan sonra, tarayıcınızda sunucunuzun IP adresini girerek, varsayılan Apache karşılama sayfasını görebilirsiniz.
MySQL’i yüklemek için şu komutu yazın:
sudo apt install mysql-server
PHP için ise:
sudo apt install php libapache2-mod-php php-mysql
Tüm bileşenleri yükledikten sonra, Apache’yi yeniden başlatın:
sudo systemctl restart apache2
Artık web siteniz çalışmaya hazır!
Adım 8: Sunucu Bakımı
Sunucular zamanla yavaşlayabilir ve bakıma ihtiyaç duyabilir. Bu nedenle düzenli olarak güncelleme yapmak ve disk temizliği gibi işlemler gerçekleştirmek önemlidir.
Sunucuya gelen ve giden trafiği izlemek, disk kullanımını takip etmek ve gerektiğinde sisteminize yeni yazılımlar eklemek de bakımın önemli bir parçasıdır.
İşte bu kadar! Ubuntu Server'ınızı başarıyla kurdunuz ve temel yapılandırmalarını tamamladınız. Artık kendi dijital dünyanızı yönetmeye hazırsınız.
