1. İndeksleri Doğru Kullanma
Veritabanı indeksleri, sorguların daha hızlı çalışmasını sağlayan en önemli araçlardan biridir. Ancak, her sütun için indeks oluşturmak yerine yalnızca sıkça sorgulanan ve aranan sütunlarda indeks kullanmak en verimli yaklaşımdır. Unutmayın, gereksiz indeksler, yazma işlemleri sırasında ek yük yaratabilir.
CREATE INDEX idx_users_name ON users(name);
2. Sadece Gerekli Alanları Seçin
SQL sorgularında *SELECT * kullanmak cazip olabilir, fakat bu genellikle gereksiz veri yükünü beraberinde getirir. Sadece gerçekten ihtiyacınız olan sütunları seçerek sorgu performansını iyileştirebilirsiniz.
SELECT name, email FROM users WHERE age > 30;
3. WHERE Koşullarını Optimize Etmek
Veritabanı sorgularınızda WHERE koşulları, sorguların hızını doğrudan etkileyebilir. Eğer WHERE koşulunda sıklıkla kullanılan alanlar varsa, bu alanlara indeks eklemek önemlidir. Ayrıca, koşulda NULL kontrolleri yapıyorsanız, sorgu hızını düşürebilir, bu yüzden NULL değerlerini kontrol etmenin yollarını gözden geçirin.
4. JOIN İşlemlerini Etkinleştirin
Veritabanı normalizasyonu genellikle birden fazla tabloyu birleştirmenizi gerektirir. Ancak, gereksiz JOIN işlemleri performansı olumsuz etkileyebilir. Sadece ihtiyaç duyduğunuz tablolarda JOIN kullanarak daha hızlı sorgular oluşturabilirsiniz. Ayrıca, INNER JOIN yerine LEFT JOIN gibi türler arasında doğru seçimi yapmanız da önemlidir.
SELECT u.name, o.order_date
FROM users u
JOIN orders o ON u.id = o.user_id;
5. LIMIT Kullanarak Veri Miktarını Sınırlandırın
Eğer çok büyük veri setlerine sahipseniz, her zaman sadece gerekli olan veri miktarını çekmek çok daha verimli olacaktır. LIMIT komutunu kullanarak veriyi sınırlamak, sorgunun hızını artırır.
SELECT name FROM users LIMIT 100;
6. Sorguları Parçalara Ayırın
Bazen bir sorgu çok karmaşık hale gelebilir ve veritabanı, tüm sorguyu bir defada çalıştırmak yerine her bir kısmı sırayla çalıştırmayı daha verimli bulur. Bu nedenle, karmaşık sorguları daha küçük parçalara ayırmak, performansı artırabilir.
7. Veritabanı Bakımını Unutmayın
Veritabanınızı düzenli olarak bakım yapmak, performans sorunlarını önlemenin en önemli yollarından biridir. Yedekleme, veri temizliği, eski kayıtların silinmesi ve indekslerin yeniden oluşturulması gibi işlemler, veritabanınızın verimli çalışmasını sağlar.
8. Veri Tiplerini Optimize Edin
Veritabanınızdaki sütunlar için doğru veri tipi seçmek, sorgu hızını doğrudan etkiler. Örneğin, bir tarihi veri tipi yerine varchar kullanmak, sorgu hızını yavaşlatabilir. Uygulamanızın gereksinimlerine uygun veri tiplerini seçmek, veritabanınızın verimliliğini artırır.
9. Subquery (Alt Sorgu) Kullanımını Sınırlayın
Alt sorgular (subqueries) genellikle kolay bir çözüm gibi görünse de performans açısından dezavantajlı olabilir. Eğer mümkünse, alt sorgular yerine JOIN kullanmak daha hızlı sonuçlar verebilir.
SELECT name FROM users WHERE id IN (SELECT user_id FROM orders WHERE order_date > '2025-01-01');
10. Caching Yöntemlerini Kullanın
Sık kullanılan verileri bellek üzerinde saklayarak tekrar sorgulama ihtiyacını ortadan kaldırmak, performansı önemli ölçüde artırabilir. SQL sorguları için caching (önbellekleme) kullanarak daha hızlı yanıtlar alabilirsiniz.
Ayrıca, veritabanı optimizasyonunu sürekli olarak gözden geçirmek, gelişen teknolojilerle birlikte performansı daha da iyileştirebilir. SQL sorgularını düzenli olarak test etmek ve optimize etmek, veritabanı performansının uzun vadede sürdürülebilir olmasını sağlar.
