Veritabanı yönetimi denilince akla ilk gelen konulardan biri güvenliktir. Ancak güvenlik sadece verilerinizi korumaktan ibaret değildir. Aynı zamanda verilerinizi yüksek performansla işlerken, bu verilerin kaybolmaması için önlemler almak da bir o kadar önemlidir. İşte bu noktada veritabanı replikasyonu devreye girer. PostgreSQL için bu konuyu anlamak, sadece veritabanınızın sağlıklı çalışmasını sağlamakla kalmaz, aynı zamanda olası veri kayıplarına karşı sağlam bir savunma hattı oluşturur.
PostgreSQL Replikasyonu Nedir?
Replikasyon, temel olarak verilerinizi birden fazla sunucuya kopyalama işlemidir. Bu, verilerin yedeğini almakla kalmaz, aynı zamanda veritabanı performansını artırır ve yük dengelemesi sağlar. PostgreSQL’de replikasyon yaparken, ana (primary) veritabanı üzerinde yapılan değişikliklerin, bağlı secondary sunuculara anında kopyalanmasını sağlarsınız. Böylece verilerinizi çoklu sunucularda yedeklerken, sisteminizin kesintisiz çalışmasını sağlarsınız.
PostgreSQL Replikasyonu Türleri
PostgreSQL’de replikasyonu birkaç farklı şekilde yapabilirsiniz. İhtiyacınıza göre uygun olanı seçmek, veritabanı yönetiminizin başarısı için kritik önem taşır.
1. Senkron Replikasyon:
Bu yöntem, veri yazma işlemi sırasında, ana sunucuda yapılan değişikliğin hemen yan sunucuya kopyalanmasını sağlar. Yani ana sunucuda bir veri değişikliği gerçekleşmeden, yan sunucu bu değişikliği kabul etmez. Bu sayede verinin tutarlılığı garanti altına alınır.
2. Asenkron Replikasyon:
Bu yöntem ise, ana sunucu üzerindeki değişikliklerin yan sunucularda bir gecikmeyle kopyalanmasını sağlar. Bu, performans açısından daha hızlı olabilir ancak veri kaybı riski içerir. Yine de doğru yapılandırıldığında yük dengeleme için oldukça verimli olabilir.
PostgreSQL Replikasyonu Kurulumu
Bir PostgreSQL veritabanı replikasyonu kurarken dikkate almanız gereken birkaç önemli adım vardır. İşte bu adımların üzerinden geçelim:
# 1. PostgreSQL’i Yapılandırma
İlk adım, ana ve yan sunucularınızda PostgreSQL’in doğru bir şekilde yapılandırıldığından emin olmaktır. Bu yapılandırma, pg_hba.conf dosyasının ve postgresql.conf dosyasının düzenlenmesiyle yapılır.
Örneğin, yan sunucuların ana sunucuya bağlanabilmesi için pg_hba.conf dosyasına aşağıdaki gibi bir satır ekleyebilirsiniz:
```bash
host replication replicator 192.168.0.0/24 md5
```
# 2. Ana Sunucunun Yapılandırılması
Ana sunucunun yapılandırılmasında yapılması gereken en önemli şey, wal_level (Write Ahead Log) parametresini replica olarak ayarlamaktır. Bu, PostgreSQL’in replikasyon için gereken logları yazmasını sağlar.
```bash
wal_level = replica
```
Ayrıca, max_wal_senders parametresini de yan sunuculara bağlantı sağlamak için yeterli sayıda bağlantı kabul edecek şekilde artırmalısınız.
```bash
max_wal_senders = 5
```
# 3. Yan Sunucunun Yapılandırılması
Yan sunucu üzerinde yapmanız gereken en kritik işlem, restore_command parametresinin doğru şekilde ayarlanmasıdır. Bu komut, base backup (temel yedekleme) alırken kullanılacaktır.
```bash
restore_command = 'cp /var/lib/postgresql/archived_wal/%f %p'
```
# 4. Veritabanı Yedeklemesi ve Replikasyonun Başlatılması
Ana sunucuda, pg_basebackup komutu ile tam bir veritabanı yedeği alabilir ve bu yedeği yan sunucuya aktarırsınız. Bu işlem, yan sunucunun tam olarak ana sunucuya kopyalanması anlamına gelir.
```bash
pg_basebackup -h primary_server_ip -D /var/lib/postgresql/data -U replicator -P --wal-method=stream
```
Yedekleme tamamlandıktan sonra, yan sunucuyu başlatarak replikasyon sürecini başlatabilirsiniz.
Yedekleme Stratejileri
Replikasyon sadece yük dengeleme için değil, aynı zamanda veri kaybı riskine karşı en iyi savunma yöntemidir. Ancak yedekleme stratejilerinizi doğru bir şekilde belirlemek, her şeyin sağlıklı çalışması için elzemdir.
- Tam Yedeklemeler: Düzenli olarak alınan tam yedeklemeler, veritabanı sisteminizin kritik zamanlarda kaybolan veriyi geri getirmesi için gereklidir.
- Diferansiyel Yedeklemeler: Tam yedeklemelerin arasındaki farkları kaydeden diferansiyel yedeklemeler de önemlidir. Bu, zaman içinde yapılan değişikliklerin yedeğini almak için idealdir.
- Arşivleme: Eski verileri arşivlemek, hem yedekleme alanı tasarrufu sağlar hem de uzun vadede erişim kolaylığı sunar.
PostgreSQL Replikasyonu ile Performans Artışı
PostgreSQL replikasyonu, yalnızca veri güvenliğini sağlamaz, aynı zamanda performansı artırır. Ana sunucu üzerinde yoğun işlemler yapılırken, yan sunucular üzerindeki sorguların çalıştırılması, sistemin daha verimli olmasını sağlar. Bu, yük dengeleme sayesinde sistemin kesintisiz çalışmasını sağlar.
Sonuç
PostgreSQL’de replikasyon, doğru yapılandırıldığında son derece güçlü bir araçtır. Veri kaybına karşı güçlü bir savunma sağlar ve veritabanınızın yüksek performansla çalışmasına yardımcı olur. Yedekleme stratejilerinizi doğru bir şekilde belirleyip, replikasyon yöntemlerini dikkatli bir şekilde kurarak, veritabanınızı sağlam temeller üzerinde yönetebilirsiniz.