Web Geliştiricilerinin En Sık Karşılaştığı 10 JavaScript Performans Hatası ve Çözüm Yolları

JavaScript, web geliştirmede en çok kullanılan dillerden biri olmasının yanı sıra, geliştiricilerin en sık karşılaştığı zorluklarla da dolu bir alan. Her geliştirici, bir noktada sayfa yüklenme sürelerinin yavaşladığını, uygulama performansının düştüğünü veya etkileşimlerin sarsıldığını fark eder. Bu yazıda, JavaScript performans hatalarına odaklanacak ve her birini nasıl düzeltebileceğinize dair pratik çözüm yolları sunacağız. İster yeni başlıyor olun, ister deneyimli bir geliştirici olun, bu yazı size faydalı olacaktır.

1. Ağır Döngüler ve Performans Düşüşü

JavaScript'teki döngüler, özellikle büyük veri kümeleriyle çalışırken performans sorunlarına yol açabilir. Birçok geliştirici, her defasında büyük veri setleri üzerinde çalışan döngüler yazarken, sayfa hızında ciddi düşüşler fark eder.

Çözüm: Döngülerde gereksiz hesaplamalardan kaçının ve işlemleri daha verimli hale getirmek için `forEach()` gibi fonksiyonları tercih edin. Ayrıca, mümkünse döngüler yerine web çalışanları (Web Workers) kullanarak ağır işlemleri ana iş parçacığından ayırabilirsiniz.

const data = [1, 2, 3, 4, 5];
data.forEach(item => {
  console.log(item);
});

2. DOM Manipülasyonu ve Ağırlığı

DOM (Document Object Model) manipülasyonu, kullanıcı arayüzü üzerinde değişiklik yaparken çok yaygın bir işlem olsa da, her DOM değişikliği sayfanın yeniden render edilmesine sebep olur. Bu da performans kaybına yol açar.

Çözüm: DOM manipülasyonunu mümkün olduğunca minimize edin. Birden fazla DOM değişikliği yapmak yerine, önce tüm değişiklikleri hafızada (memory) tutup, sonrasında tek bir işlemle DOM’a uygulayın. Ayrıca, `requestAnimationFrame()` gibi fonksiyonları kullanarak daha verimli render işlemleri yapabilirsiniz.

let el = document.getElementById('container');
el.innerHTML = '
New Content
'; // Daha verimli içerik güncelleme yöntemi

3. Asenkron İşlemler ve Zamanlama Sorunları

JavaScript'in asenkron yapısı, uygulamalarda büyük avantaj sağlasa da, yanlış yerlerde kullanıldığında zamanlama sorunlarına neden olabilir. Bu durum, özellikle büyük veri yüklemelerinde yavaşlama yaratabilir.

Çözüm: Asenkron işlemleri dikkatlice yönetin. `async/await` yapılarıyla yazmak, kodunuzu daha okunabilir kılacak ve işlemlerin sırasını doğru şekilde kontrol etmenizi sağlayacaktır.

async function fetchData() {
  const response = await fetch('data.json');
  const data = await response.json();
  console.log(data);
}

4. Gereksiz API Çağrıları

API çağrıları, dış veri kaynaklarından bilgi almak için kullanılır, ancak her istek, ağ üzerinden zaman alır. Yine de, birçok geliştirici gereksiz yere fazla API çağrısı yapar, bu da performansı olumsuz etkiler.

Çözüm: API çağrılarını optimize edin. Kullanıcı bir işlem yaptıktan sonra, aynı veriye tekrar ihtiyaç duymuyorsa, gereksiz tekrarları engellemek için verileri önbelleğe alın. Ayrıca, veri sorgularını birleştirerek ağ trafiğini azaltabilirsiniz.

const cachedData = {}; // Önbellek
function getData(id) {
  if (cachedData[id]) {
    return cachedData[id];
  }
  fetch(`api/data/${id}`).then(response => response.json())
    .then(data => {
      cachedData[id] = data;
    });
}

5. Yanlış Olay Dinleyicileri Kullanımı

DOM olayları, kullanıcı etkileşimlerini yakalamak için kullanılır, ancak her etkileşimde yanlış olay dinleyicilerinin kullanılması sayfa performansını olumsuz etkiler. Özellikle `mousemove` veya `scroll` gibi sık tetiklenen olaylar, gereksiz yük oluşturabilir.

Çözüm: Olayları optimize etmek için olayları gruplandırın ve `throttle` ya da `debounce` gibi teknikler kullanın. Bu sayede, olaylar yalnızca gerekli olduğunda tetiklenir.

function debounce(func, delay) {
  let timeout;
  return function() {
    clearTimeout(timeout);
    timeout = setTimeout(func, delay);
  };
}

window.addEventListener('scroll', debounce(() => {
  console.log('Scroll event triggered');
}, 200));

6. Zayıf Bellek Yönetimi

Bellek sızıntıları, uygulamanın zamanla performansını düşüren ciddi bir sorundur. Özellikle büyük uygulamalarda, yanlış bellek yönetimi nedeniyle sayfa hızında keskin bir düşüş yaşanabilir.

Çözüm: Bellek yönetimini doğru yapmak için, kullanılmayan nesneleri null ile temizleyin ve gereksiz verileri hafızadan atın. Ayrıca, `WeakMap` ve `WeakSet` gibi yapıları kullanarak bellek sızıntılarını engelleyebilirsiniz.

7. Render Farkları ve Layout Thrashing

Render işlemleri, özellikle büyük DOM yapılarında karmaşık hale gelebilir. Yapılan her stil değişikliği, layout hesaplamalarına neden olur ve bu da performansı etkiler.

Çözüm: CSS değişikliklerini mümkün olduğunca batched (toplu) yapın ve JavaScript tarafından yapılan DOM manipülasyonları ile stil hesaplamalarını ayırın. `requestAnimationFrame` kullanarak animasyonları daha verimli hale getirebilirsiniz.

8. Hızlı Yüklenmeyen Görseller ve Kaynaklar

Görseller, sayfa yükleme sürelerini ciddi şekilde etkileyebilir. Eğer büyük boyutlu görseller doğru şekilde optimize edilmezse, sayfa geç açılır ve kullanıcı deneyimi bozulur.

Çözüm: Görselleri yüklemeden önce sıkıştırın ve modern formatları (WebP gibi) tercih edin. Ayrıca, `lazy loading` kullanarak görsellerin yalnızca gerekli olduğunda yüklenmesini sağlayabilirsiniz.

9. Gelişmiş Caching (Önbellekleme) Teknikleri

Veri, dosya ve kaynakların önbelleğe alınmaması, her seferinde ağdan yeniden yüklenmesine neden olur. Bu da performans kaybına yol açar.

Çözüm: Herhangi bir veri kaynağını veya statik dosyayı önbelleğe almayı ihmal etmeyin. HTTP başlıkları kullanarak doğru caching teknikleri uygulayın. Böylece uygulamanız daha hızlı çalışacaktır.

10. Gereksiz Kütüphaneler ve Modüller

Geliştiriciler bazen projelerine gereksiz kütüphaneler ekler. Bu kütüphaneler, sayfa boyutunu büyütüp performans sorunlarına yol açar.

Çözüm: Projeye sadece gerçekten ihtiyaç duyduğunuz kütüphaneleri dahil edin. Ayrıca, ağaçlama (tree-shaking) kullanarak yalnızca kullanılan modüllerin yüklenmesini sağlayın.