Bash Script Nasıl Yazılır? Adım Adım Öğrenin!

Bash Script'e Giriş: Temel Bilgiler

Linux'ta terminalde çalışırken, yaptığınız işlemleri otomatikleştirmeniz gerektiğini fark edebilirsiniz. İşte burada Bash Script devreye giriyor. Bir Bash Script, Linux işletim sisteminde kullanılan bir tür komut dosyasıdır ve çeşitli işlemleri sırayla yapmanıza olanak sağlar. Peki, bu scriptler nasıl yazılır? Gelin, adım adım keşfedelim.

Script Yazmaya Başlamak

İlk olarak, terminali açın ve yeni bir dosya oluşturun. Bunun için `nano` ya da `vim` gibi bir metin editörü kullanabilirsiniz. Dosyanın uzantısının `.sh` olması, genellikle en iyi uygulamadır. Örneğin, terminale şu komutu yazabilirsiniz:

nano scriptim.sh

Bu komutla `scriptim.sh` adında bir script dosyası açmış oluyorsunuz. Şimdi bu dosyaya yazacağınız komutlarla kendi Bash Script'inizi yaratabilirsiniz.

Bash Script Temel Yapısı

Bir Bash Script'in temel yapısına göz atalım. İlk satırda genellikle şu kodu görürsünüz:

#!/bin/bash

Bu satır, script'inizin bash yorumlayıcısına (interpreter) bağlı olduğunu belirtir. Ardından, aşağıda vereceğimiz komutları yazabilirsiniz.

İlk Scriptinizi Yazın!

Şimdi basit bir komutla başlayalım. Örneğin, terminalde "Merhaba Dünya" yazdırmak için şu kodu yazabilirsiniz:

#!/bin/bash
echo "Merhaba Dünya!"

Bu scripti kaydedip çalıştırmak için terminalde şu komutu yazabilirsiniz:

bash scriptim.sh

Ve işte, terminalde "Merhaba Dünya!" mesajını görmelisiniz. Hadi, harika bir başlangıç yapmadınız mı?

Değişkenler ile Çalışmak

Bash scriptlerde değişkenler kullanmak oldukça yaygındır. Bir değişken tanımlamak için, sadece değişken adını yazıp eşittir işareti kullanabilirsiniz. Mesela:

#!/bin/bash
isim="Ahmet"
echo "Merhaba, $isim!"

Yukarıdaki örnekte, `isim` adında bir değişken oluşturduk ve bu değişkeni script'te kullanarak ekrana "Merhaba, Ahmet!" yazdırdık.

Koşullu Yapılar ile Script'inizi Zenginleştirin

Bash scriptlerinde koşullu yapılar (if-else) kullanarak farklı senaryolara göre işlem yapabilirsiniz. Örneğin, kullanıcıdan bir sayıyı girmesini isteyip, bu sayının pozitif mi negatif mi olduğunu kontrol edelim:

#!/bin/bash
echo "Bir sayı girin:"
read sayi

if [ $sayi -gt 0 ]; then
  echo "Pozitif sayı girdiniz."
else
  echo "Negatif sayı girdiniz."
fi

Burada, kullanıcının girdiği sayıyı okuduk ve sayının pozitif olup olmadığını kontrol ettik. Koşul sağlanırsa "Pozitif sayı girdiniz." mesajını, sağlanmazsa "Negatif sayı girdiniz." mesajını yazdırdık.

Fonksiyonlarla İşinizi Kolaylaştırın

Bash scriptlerinde fonksiyonlar kullanarak kodunuzu daha düzenli ve modüler hale getirebilirsiniz. Fonksiyonlar, belirli bir işlemi birden fazla kez yapmak istediğinizde oldukça kullanışlıdır. Örneğin, aşağıdaki gibi bir fonksiyon yazabiliriz:

#!/bin/bash
selamla() {
  echo "Merhaba, $1!"
}

selamla "Ahmet"
selamla "Mehmet"

Bu script, `selamla` adında bir fonksiyon tanımlar ve içine girilen isme göre kişiye özel bir selam verir. Bu örnekte, sırasıyla "Merhaba, Ahmet!" ve "Merhaba, Mehmet!" mesajları yazdırılır.

Bash Script'inizi Çalıştırmak

Yazdığınız bir Bash Script'i çalıştırmak için, script dosyasına yürütme izni vermeniz gerekebilir. Bunu yapmak için şu komutu kullanabilirsiniz:

chmod +x scriptim.sh

Ardından, scriptinizi şu şekilde çalıştırabilirsiniz:

./scriptim.sh

Script Yazma İpuçları

- Yorum Satırları Kullanın: Kodunuzu başkalarının ya da gelecekteki sizler için daha anlaşılır kılmak adına yorum satırları kullanın. Yorumlar, `#` sembolü ile başlar.
- Hataları Kontrol Edin: Kodunuzun düzgün çalıştığından emin olun. `echo $?` komutu, son komutun başarılı olup olmadığını kontrol etmenize yardımcı olur.
- Dökümantasyon Ekleyin: Script'inizin ne yaptığını anlatan küçük açıklamalar eklemek, kodunuzu daha profesyonel hale getirecektir.

Sonuç: Bash Script Yazmaya Hazır mısınız?

Artık bir Bash Script yazmanın temellerini öğrendiniz. Gerek basit işlemleri otomatize etmek gerekse karmaşık projeler yaratmak için bu gücü kullanabilirsiniz. Bash scriptler, Linux dünyasında hayatınızı oldukça kolaylaştıracak ve zaman kazandıracak araçlardır. Hadi, denemeye başlayın ve kendi scriptlerinizi yazın!