Bugün, bilgisayar dünyasında oldukça güçlü ve güvenli bir işletim sistemi olan CentOS 8’i kurma ve yapılandırma sürecini seninle birlikte adım adım keşfedeceğiz. Hazırsan, hadi başlıyoruz!
1. CentOS 8 ISO Dosyasını İndirme
Her şeyin başı, doğru yazılımı edinmektir. CentOS 8’i kurmaya başlamadan önce, ilk olarak CentOS’un resmi web sitesine gidip ISO dosyasını indirmelisin.
Yazılımı bilgisayarına indirdikten sonra, bir USB bellek veya DVD’ye bu dosyayı yazdırarak kurulum için hazır hale getirebilirsin.
2. Kurulum Medyasını Hazırlama
USB bellek veya DVD’yi kullanarak CentOS 8’i bilgisayarına yükleyeceksin. Eğer USB bellek kullanacaksan, Rufus veya Balena Etcher gibi araçlarla ISO dosyasını USB'ye yazdırabilirsin.
Yazılımı USB’ye yazdırdıktan sonra, bilgisayarını yeniden başlat ve BIOS ayarlarından USB’den önyükleme yapacak şekilde düzenlemeyi unutma.
3. CentOS 8’i Yüklemeye Başlama
USB bellek ile bilgisayarını başlattığında, karşına CentOS yükleme ekranı gelecek. Burada “Install CentOS 8” seçeneğine tıklayarak yükleme sürecine geçiş yapabilirsin.
Yükleme esnasında dil seçimini yapman istenecek. Türkçe seçeneği ile ilerlersen, her şey Türkçe olacak. Daha sonra zaman dilimi, klavye düzeni gibi birkaç temel yapılandırmayı yapman gerekecek.
4. Disk Yapılandırması
CentOS, kurulum sırasında disk yapılandırması ile ilgili birkaç seçenek sunar. Eğer Linux'a yeni başlıyorsan, “Automatic Partitioning” seçeneğini tercih edebilirsin.
Bu seçenek, diskin otomatik olarak en iyi şekilde yapılandırılmasını sağlar. İleri düzey kullanıcılar içinse manuel disk bölümleme seçeneği de mevcut.
Disk bölümlemesi tamamlandıktan sonra, "Begin Installation" butonuna tıklayarak kurulum sürecini başlatabilirsin.
5. Kurulum ve Kullanıcı Bilgisi
Kurulum başlamadan önce, yönetici (root) şifresi belirlemen istenecek. Bu şifreyi unutma çünkü sistemin yönetici şifresi olacak.
Bunun dışında, bir kullanıcı hesabı oluşturman da gerekecek. Kullanıcı adı, şifre ve diğer bilgileri girdikten sonra, kurulum süreci başlayacak.
Kurulum birkaç dakika sürebilir, sabırlı olman lazım. Bu arada, yükleme tamamlandığında bilgisayarını yeniden başlatman istenecek.
6. CentOS 8’i Yapılandırma
Kurulumun ardından, sistemin ilk başlatılmasında bazı yapılandırma işlemleri yapman gerekecek.
- Network Yapılandırması: Eğer internete bağlanmak istiyorsan, ağ ayarlarını doğru yapılandırmalısın. Ethernet veya Wi-Fi bağlantı ayarlarını doğru şekilde yaparak internete erişim sağlayabilirsin.
- Yazılım Güncellemeleri: CentOS 8’i kurduktan sonra ilk işin, sistemdeki tüm yazılımları güncellemek olmalı. Bunun için terminalde şu komutu kullanabilirsin:
sudo dnf updateBu komut, sistemindeki tüm yazılımları en son sürümlere güncelleyecektir.
7. Yazılım Paketlerinin Kurulumu
CentOS 8, çok geniş bir yazılım yelpazesi sunuyor. Yeni yazılımlar yüklemek için ise dnf paket yöneticisini kullanacaksın. Örneğin, Apache web sunucusunu yüklemek için şu komutu kullanabilirsin:
sudo dnf install httpdApache kurulduktan sonra, servisi başlatmak için şu komutu kullanabilirsin:
sudo systemctl start httpdTabii ki, her ihtimale karşı, Apache’nin otomatik olarak başlatılmasını sağlamak için şu komutu da yazabilirsin:
sudo systemctl enable httpd8. Güvenlik Duvarı ve SELinux Yapılandırması
CentOS 8’in güvenliği gerçekten önemli, bu yüzden güvenlik duvarı ve SELinux yapılandırmasını doğru yapmalısın. Eğer Apache gibi bir sunucu kuruyorsan, güvenlik duvarı üzerinden gerekli portları açman gerekebilir.
Örneğin, HTTP trafiği için 80 numaralı portu açmak için şu komutu kullanabilirsin:
sudo firewall-cmd --zone=public --add-service=http --permanentPortu açtıktan sonra güvenlik duvarını yeniden yüklemeyi unutma:
sudo firewall-cmd --reload9. CentOS 8’i Kendi İhtiyaçlarına Göre Kişiselleştirme
Şimdi ise işin en keyifli kısmına geldik: Sistemi ihtiyaçlarına göre kişiselleştirmek! Kullanıcı arayüzünü, grafiksel ortamı, masaüstü ortamını ve çok daha fazlasını istediğin gibi özelleştirebilirsin.
Eğer GUI (grafiksel kullanıcı arayüzü) istiyorsan, GNOME ya da KDE masaüstü ortamlarını kurabilirsin.
10. CentOS 8'i Yönetme ve Bakım
CentOS 8, uzun vadeli destek sunan bir sistem olduğundan, bakımını yapmak oldukça önemlidir. Sistemi düzenli olarak güncellemeli, log dosyalarını kontrol etmeli ve disk alanını izlemelisin. Ayrıca, SSH ile uzaktan bağlantı sağlayarak sistemine kolayca erişebilirsin.
Sonuç olarak, CentOS 8’i kurmak ve yapılandırmak aslında düşündüğünden daha kolay!
Adım adım izlediğimiz bu rehberle, bir sunucu veya masaüstü sistemi kurarak Linux dünyasına sağlam bir adım attın. Unutma, bu tarz sistemler güvenlik ve stabilite için mükemmeldir, ancak düzenli bakım ve güncellemeler yapmayı ihmal etme.
Bir sonraki yazıda görüşmek üzere, Linux dünyasında daha fazla keşif yapmanızı tavsiye ederim!
