İndeksleme, sorguların hızlı çalışmasını sağlamak için oldukça önemlidir. Ancak doğru indekslemeyi yapmadan, veritabanınızda gezinmek bir hayli zaman alabilir. PostgreSQL, her sorgu için uygun indeksleri otomatik olarak seçmeyebilir. İşte bu yüzden manuel olarak doğru indeksleri seçmek, performansı önemli ölçüde artırabilir.
İndeksler, özellikle büyük veri setlerinde sorgu hızını artırır. Ancak fazla sayıda gereksiz indeks de yazma işlemlerini yavaşlatabilir. İdeal bir strateji, doğru zamanda doğru indeksleri kullanmaktır. Mesela, sadece okuma odaklı uygulamalar için B-tree indeksleri çoğu zaman yeterliyken, daha karmaşık sorgularda GIN (Generalized Inverted Index) veya GiST (Generalized Search Tree) indekslerini tercih edebilirsiniz.
CREATE INDEX idx_users_name ON users(name);
Bu küçük ama etkili optimizasyonla sorgu performansınızı %40-50 oranında artırabilirsiniz.
Bazen veritabanınızda her şey yolunda görünürken, hala bir sorgu çok yavaş çalışabilir. Bu noktada query planlarını incelemek devreye girer. PostgreSQL, sorguları çalıştırmadan önce bir plan oluşturur ve bu plan, sorgunun nasıl işleneceğini belirler. Ancak yanlış seçilen bir plan, büyük veri setlerinde büyük sorunlara yol açabilir.
EXPLAIN ANALYZE komutunu kullanarak, sorgu planlarını inceleyebilirsiniz. Bu komut, her bir adımın ne kadar sürdüğünü ve hangi indekslerin kullanıldığını gösterir.
EXPLAIN ANALYZE SELECT * FROM orders WHERE status = 'completed';
Bu araç sayesinde sorgu planınızı optimize edebilir, gereksiz adımlardan kaçınarak sorgu hızınızı artırabilirsiniz.
PostgreSQL, her işlem sonrası veri bloklarını yeniden kullanabilir ancak eski ve boş alanları temizlemek için vacuum işlemi gereklidir. Bu işlem, veritabanının sağlıklı çalışmasını sağlamak için önemlidir. Eğer vacuum işlemi ihmal edilirse, veritabanı büyür ve performans düşer.
PostgreSQL, varsayılan olarak autovacuum işlemini aktif eder, ancak bu işlem bazı durumlarda verimli olmayabilir. Autovacuum ayarlarını inceleyip özelleştirmek, disk alanı kullanımını azaltabilir ve performansı artırabilir.
VACUUM ANALYZE;
Bu komut, veritabanınızı temizler ve istatistikleri günceller, böylece veritabanı daha hızlı çalışır. Aynı zamanda, autovacuum'ı optimize ederek arka planda daha verimli çalışmasını sağlayabilirsiniz.
Bağlantı yönetimi, veritabanı performansını etkileyen bir diğer önemli faktördür. Bağlantı havuzu kullanmak, veritabanınıza yapılan isteklerin hızlı bir şekilde yanıt almasını sağlar. Bağlantı açma ve kapama işlemleri oldukça maliyetli olabilir; bu yüzden bağlantı havuzu kullanarak mevcut bağlantıları yeniden kullanmak büyük bir fark yaratır.
Bağlantı havuzu, aynı anda birçok kullanıcının veritabanına bağlanmasına imkan tanır ve kaynakları daha verimli kullanır. pgBouncer gibi araçlar, PostgreSQL için harika bir bağlantı havuzu çözümüdür.
# pgBouncer konfigürasyonu için:
POOL_MODE = session
Bu, yüksek trafikli uygulamalar için mükemmel bir optimizasyon sağlar. Böylece veritabanınız her bağlantı için sıfırdan yeni bir işlem başlatmaz, hız kazanır.
Veri tipi seçimi, veritabanı boyutunu etkileyen önemli bir faktördür. PostgreSQL, veri türlerini optimize etme konusunda geniş bir yelpazeye sahiptir. Ancak doğru veri türlerini seçmek, hem veritabanı boyutunu küçültür hem de sorgu hızını artırır.
Örneğin, eğer sayılarınızı küçük bir aralıkta tutmak istiyorsanız, integer yerine smallint veri tipi kullanmak, veritabanınızın belleğini daha verimli kullanmanızı sağlar. Aynı şekilde, zaman verileri için timestamp yerine date kullanmak, gereksiz bilgi depolamadan sorgularınızı hızlandırabilir.
CREATE TABLE employees (
id SERIAL PRIMARY KEY,
name VARCHAR(100),
hire_date DATE
);
Veri tipi seçimi, uygulamanızın veritabanı performansını doğrudan etkileyebilir ve veritabanınızı optimize etmek için yapılması gereken önemli bir adımdır.
